της Σοφίας Παπαδοπούλου
Όταν η Ρόζα πέρασε τη σιδερόφραχτη πύλη του Άουσβιτς, το καταγάλανο βλέμμα της «φουρτούνιασε» με όσα αντίκρισε στην πίσω πλευρά της «πύλης της κολάσεως». Με βήμα βαρύ, ανήμπορη να βάλει τις σκέψεις της σε τάξη και να εκφράσει με λόγια τα συναισθήματα που την κατέκλυζαν εκείνη τη στιγμή, άρχισε να περπατά πλάι πλάι με τη Δώρα και την Ολυμπία, ακολουθώντας σχεδόν μηχανικά τον ξεναγό ανάμεσα στα μουντά κτίρια με την αιματοβαμμένη ιστορία.
«Έμεινα άφωνη. Ήταν τρομακτικό... Δεν είναι κάτι που μπορείς να το διαχειριστείς "απλά"», εξηγούσε λίγο καιρό αργότερα, μιλώντας στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, η 16χρονη μαθήτρια του 7ου Λυκείου Θεσσαλονίκης, που μαζί με τις συμμαθήτριές της βίωσαν μια «εμπειρία ζωής»: την επίσκεψη στο στρατόπεδο - κολαστήριο της μηχανής θανάτου του Γ' Ράιχ.
Η κατάκτηση της έκτης θέσης στον μαθητικό διαγωνισμό δημιουργίας ταινίας μικρού μήκους (βίντεο), με θέμα «Το Ολοκαύτωμα και οι Έλληνες Εβραίοι», που διοργάνωσε η Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος, ήταν αυτή που έδωσε στη Ρόζα Μάτη, τη Δώρα Παπαβασιλείου και την Ολυμπία Σαπουνίδου τη δυνατότητα να επισκεφθούν στις αρχές του περασμένου Ιουλίου τον τόπο, που έγινε συνώνυμο του μαρτυρίου και βασανιστηρίων που δεν χωρά ο ανθρώπινος νους.
Το καλοκαίρι του 2022 συμπληρώθηκαν 80 χρόνια από την πρώτη απέλαση εβραϊκών οικογενειών στο Άουσβιτς από τους Ναζί.
Παρ’ όλο που οι Ναζί απέλασαν εκατοντάδες χιλιάδες Εβραίους, άνδρες και γυναίκες, σε μέρη όπου συνέβησαν τραγικά γεγονότα, δεν υπήρχαν φωτογραφίες που να καταγράφουν τα εν λόγω εγκλήματα. Επιπλέον, δεν υπάρχουν καν φωτογραφικά ντοκουμέντα από το Βερολίνο, την τότε πρωτεύουσα των Ναζί και την πόλη με τη μεγαλύτερη εβραϊκή κοινότητα.
Η έλλειψη φωτογραφιών είναι ένα ζήτημα με μεγάλη σημασία. Σε αντίθεση με το παρελθόν, οι ιστορικοί συμφωνούν πλέον ότι οι φωτογραφίες και τα φιλμ θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη ως πρωτογενείς πηγές για την έρευνά τους. Οι πηγές αυτές μπορούν να συμπληρώσουν την ανάλυση διοικητικών εγγράφων και μαρτυριών από επιζώντες και κατά συνέπεια να μας βοηθήσουν να έχουμε μια καλύτερη εικόνα για τις διώξεις εναντίον των Εβραίων από τους Ναζί.
Σε άρθρο του στην ιστοσελίδα «The Conversation», o ιστορικός Βολφ Γκρούνερ, ο οποίος κατάγεται από τη Γερμανία αλλά διδάσκει στις ΗΠΑ, αναφέρει ότι ερευνά το εν λόγω θέμα εδώ και 30 χρόνια και έχει εκδώσει 10 βιβλία για το Ολοκαύτωμα.
Περισσότερα: ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ: ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΣΟΦΙΤΕΣ ΚΑΙ ΑΡΧΕΙΑ «ΦΩΤΙΖΟΥΝ» ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΘΥΜΑΤΩΝ
του Σάκη Μουμτζή
Στην Ελλάδα πέρασε μάλλον στα «ψιλά» το επεισόδιο που προκλήθηκε στη Γερμανία όταν ο ηγέτης της Παλαιστινιακής Αρχής, μπροστά στον καγκελάριο Σολτς, δήλωσε πως οι Παλαιστίνιοι υπέστησαν 50 ολοκαυτώματα από τους Ισραηλινούς. Οπως ήταν φυσικό προκλήθηκε σάλος, με τον ίδιο τον καγκελάριο να δηλώνει πως «η Γερμανία δεν θα επιτρέψει τη μετατροπή του Ολοκαυτώματος σε κοινοτοπία».
Ομως αυτά που είπε ο Μαχμούντ Αμπάς για το Ολοκαύτωμα αποτελούν την πάγια θέση των μετριοπαθών Παλαιστινίων, καθώς οι ακραίοι επιχαίρουν γι’ αυτό και το λένε δημοσίως. Αλλά τι σχέση μπορεί να έχει η εξόντωση βιολογική, οικονομική και κοινωνική εκατομμυρίων Εβραίων μπροστά σε ακρότητες που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια ενός πολέμου; Ως γνωστόν, οι Εβραίοι της Ευρώπης ζούσαν ειρηνικά μέσα στις τοπικές κοινωνίες –μικρές ή μεγάλες– σεβόμενοι τους νόμους, χωρίς να προκαλούν. Οι επιτυχημένες οικονομικές τους δραστηριότητες έφεραν στην επιφάνεια τον φθόνο κάποιων συμπολιτών τους κι έτσι, κυρίως στην τσαρική Ρωσία και στην Ανατολική Ευρώπη, έγιναν θύματα πογκρόμ. Σε αυτό συνετέλεσαν και οι προλήψεις και οι δεισιδαιμονίες που επικρατούσαν τότε σε αυτές τις κοινωνίες. Ο αντισημιτισμός, που αναπτύχθηκε πρώτα στη Γαλλία και ακολούθως στη Γερμανία με την τραγική κατάληξη, είναι γεγονότα γνωστά.
Του Δημήτρη Σταυρόπουλου
Το όνομα του Περικλή Νικολαΐδη, ακόμα προκαλεί ανατριχίλα στους παλιούς Θεσσαλονικείς, που έζησαν την φρίκη της Κατοχής.
Ένα βιβλίο που εκδόθηκε πρόσφατα, αποκαλύπτει την άγνωστη μέχρι σήμερα δράση του, εις βάρος όχι μόνο των Εβραίων αλλά και των άλλων κατοίκων της πόλης.
Το δίκτυο κατασκόπων του Νικολαΐδη δεν ήταν μόνο αντικομουνιστικό.
Στόχοι του ήταν οι Βρετανοί που είχαν διαφύγει τη σύλληψη και τα κατασκοπευτικά τους δίκτυα, οι εβραϊκές περιουσίες της πόλης, το χρήμα σε κάθε εκδοχή του.
Τα βασικά μέλη των κατασκόπων ήταν φυσικά δεδηλωμένοι φασίστες και ναζιστές, με «ένσημα» σε οργανώσεις όπως η διαβόητη ΕΕΕ (Εθνική Ένωση Ελλάς).
Περισσότερα: Ο «ΦΑΝΤΟΜΑΣ» ΚΑΤΑΣΚΟΠΟΣ ΤΩΝ ΝΑΖΙ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ Ρόδου, 28.7.2022, του Νεκτάριου Καλογήρου: Σαν σήμερα, πριν από 78 χρόνια, τρία μεταγωγικά καράβια έπλεαν στα Δωδεκάνησα μεταφέροντας στ’ αμπάρια τους ολόκληρη την εβραϊκή κοινότητα της Ρόδου και της Κω. Οι απάνθρωπες συνθήκες μεταφοράς διήρκεσαν 10 ημέρες, όσες χρειάστηκαν για να γίνει ο διάπλους μέχρι τον Πειραιά κι από κει η μεταγωγή στο Χαϊδάρι. Τί σημαίνει «απάνθρωπες συνθήκες»; Σημαίνει ότι 1700 άνθρωποι· νέοι, ηλικιωμένοι, μικρά παιδιά, εγκυμονούσες γυναίκες, ασθενείς και υγιείς να βρίσκονται στριμωγμένοι μέσα στο κήτος τριών πλοίων μεταφοράς «σφάγιων». Σ’ όλο το ταξίδι το φαγητό ήταν ελάχιστο, η καθαριότητα ανύπαρκτη, η ζέστη αφόρητη και ο ήχος από τις μηχανές έντονος και διαρκής. Στο θαλάσσιο δρόμο τους βρέθηκαν κι άλλα παραπλέοντα πλοία, ορισμένα συμμαχικών δυνάμεων, μα από κανένα δεν αποτολμήθηκε να γίνει μια εν πλω έρευνα. Γιατί; Είναι κι αυτό ένα από τα αναπάντητα ερωτήματα εκείνης της περιόδου. Οι συνθήκες δεν άλλαξαν στο τρένο από το Χαϊδάρι προς το Άουσβιτς. Ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά, ίσως με εξαίρεση τον ήχο από τις μηχανές που πια δεν υπήρχε για να σκεπάζει τα κλάματα και τις ωδίνες.