της Κατερίνας Σχισμένου
Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Μνήμης Ολοκαυτώματος συζητήσαμε με τον Βίκτωρα Ελιέζερ, Δημοσιογράφο, Ανταποκριτή της εφημερίδας Yedioth Achronoth στην Ελλάδα και Γ.Γ του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος.
Γιατί καθιερώθηκε η 27η Ιανουαρίου ως διεθνής ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος;
Ως Διεθνής Ημέρα Μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος καθιερώθηκε η 27η Ιανουαρίου από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Την 27η Ιανουαρίου 1945 τα σοβιετικά στρατεύματα απελευθέρωσαν το Άουσβιτς-Μπιρκενάου, το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης και εξόντωσης του ναζιστικού καθεστώτος. Με ομόφωνη απόφαση της Βουλής των Ελλήνων τον Ιανουάριο του 2004, καθιερώθηκε και στην Ελλάδα η 27η Ιανουαρίου ως «Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος». Με την απόφαση αυτή, καλείται ο κόσμος να θυμηθεί τα 6.000.000 Εβραίων, ανάμεσα τους 60.000 Έλληνες Εβραίοι, που εκτοπίστηκαν από τις εστίες τους στην Ευρώπη και βάναυσα θανατώθηκαν στα γερμανικά στρατόπεδα εξόντωσης, μόνο και μόνο επειδή γεννήθηκαν Εβραίοι. Καλείται η ανθρωπότητα να διδαχθεί από το Ολοκαύτωμα και να διδάξει τις επόμενες γενιές που μπορεί να οδηγήσει ο φανατισμός, ο ολοκληρωτισμός και η μισαλλοδοξία, εάν αυτό το αυγό του φιδιού εκκολαφθεί.
Περισσότερα: ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΚΙΣΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ 2023
Tο Προεδρείο του ΚΙΣΕ, η Ειδική Απεσταλμένη της Ελλάδας για την Καταπολέμηση του Αντισημιτισμού και την Προάσπιση της Μνήμης του Ολοκαυτώματος, πρέσβυς κα Χρυσούλα Αλειφέρη, και ο προκάτοχός της, πρέσβυς κ. Δημήτρης Γιαννακάκης, συμμετέχουν στη φετινή εκστρατεία Μνήμης του Ολοκαυτώματος #WEREMEMBER, στο πλαίσιο συνάντησης που έγινε στα Γραφεία του ΚΙΣΕ στις 25.1.2023.
Η δέσμευση στη διατήρηση της Μνήμης, η προώθηση της Παιδείας μέσω πολιτιστικών και ενημερωτικών δράσεων, τα εκπαιδευτικά προγράμματα, το εθνικό σχέδιο δράσης κατά του αντισημιτισμού, ήταν ορισμένα από τα θέματα που συζητήθηκαν κατά τη συνάντηση.
Με αφορμή την έκδοση του βιβλίου «Μπέρρυ Ναχμίας - Κραυγή για το Αύριο» (εκδ. Αλεξάνδρεια, 2020), την Κυριακή 22.1.2023, στο κατάμεστο Κοινοτικό Κέντρο της Ι.Κ. Αθηνών, έγινε μια εκδήλωση που «άνοιξε» τις εκδηλώσεις για την Ημέρα Μνήμης Θυμάτων του Ολοκαυτώματος εκ μέρους της Ι.Κ. Αθηνών. Στη διάρκεια της εκδήλωσης παρουσιάστηκε η εμπλουτισμένη επανέκδοση του βιβλίου και τιμήθηκε συνολικότερα το πρόσωπο και το έργο της Μπέρρυς Ναχμίας για τη διατήρηση και κυρίως για τη μεταβίβαση της μνήμης του Ολοκαυτώματος. Ομιλίες, αναμνήσεις, προβολή φωτογραφιών και ντοκουμέντα, πλαισίωσαν την εκδήλωση και ανέδειξαν το σθένος και η χαρισματική προσωπικότητα της Μπέρρυς Ναχμίας.
Την εκδήλωση διοργάνωσαν η Ι.Κ. Αθηνών και οι εκδόσεις Αλεξάνδρεια. Την οργανωτική μέριμνα και τον συντονισμό της εκδήλωσης είχε η ιστορικός Οντέτ Βαρών – Βασάρ, η οποία είναι η επιμελήτρια του βιβλίου και υπογράφει το εκτενές επίμετρο της νέας έκδοσης -ύστερα από έρευνα στο Αρχείο της Μπέρρυς Ναχμίας- καταγράφοντας, για πρώτη φορά, το μεταπολεμικό έργο της Μπέρρυς για τη στήριξη των επιζώντων ομήρων και την παιδεία για το Ολοκαύτωμα στην Ελλάδα.
Περισσότερα: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ «ΜΠΕΡΡΥ ΝΑΧΜΙΑΣ – ΚΡΑΥΓΗ ΓΙΑ ΤΟ ΑΥΡΙΟ»
Εν όψει της 27ης Ιανουαρίου, της Διεθνούς Ημέρας Μνήμης του Ολοκαυτώματος, το 25ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης ανακοίνωσε ότι θα συμπεριλάβει στο πρόγραμμά του το αφιέρωμα «Adio querida: Από τη Θεσσαλονίκη στο Aουσβιτς - 80 χρόνια» το οποίο θα περιλαμβάνει τις ταινίες «Shoah» (1985) του Κλοντ Λανζμάν, «The Golem» (1920) σε σκηνοθεσία των Πολ Βέγκενερ και Καρλ Μπέζε, «Salonique, ville du silence / Θεσσαλονίκη, πόλη της σιωπής» (2006) του Μορίς Αμαραζί, τα ντοκιμαντέρ «Heroes of Salonika / Ηρωες της Θεσσαλονίκης» (2021) του Τομ Μπαρκάι, «Φιλιά εις τα παιδιά» (2011) του Βασίλη Λουλέ και το «Εκτός ιστορίας» (2012) της Φωφώς Τερζίδου.
Το 25ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης θα διεξαχθεί φέτος από τις 2 έως και τις 12 Μαρτίου 2023 και θα συμπεριλάβει το συγκεκριμένο αφιέρωμα με αφορμή τη συμπλήρωση 80 χρόνων από την εκτόπιση των εβραίων της Θεσσαλονίκης.
Ακολουθεί σχετικό άρθρο που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα flix.gr στις 24.1.2023.
Adio querida (ή adio kerida): Ένα παραδοσιακό τραγούδι αγάπης, σεφαραδίτικο, γραμμένο στα ladino, μιλά για τον αποχωρισμό, τον έρωτα, τον θάνατο. Στον χώρο του αστικού θρύλου της εβραϊκής κοινότητας λέγεται πως το «Αντίο αγαπημένη» τραγουδούσαν οι Εβραίοι λίγο πριν μπουν στα τρένα που θα τους οδηγούσαν στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Της Οντέτ Βαρών - Βασάρ*
Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, 23.1.2023: Το βιβλίο της, που κυκλοφόρησε το 1989, ήταν το πρώτο στην Ελλάδα από επιζήσασα στρατοπέδων. Στη νέα έκδοση και το επίμετρο αναδεικνύεται η εξέλιξη της μνήμης του Ολοκαυτώματος.
Η πρώτη ανάγνωση του χειρογράφου της Μπέρρυς Ναχμίας, το μακρινό καλοκαίρι του 1987, υπήρξε ιδρυτική για μένα. Ηταν σαν η συγγραφέας, αγαπημένη θεία μου που δεν μου είχε μιλήσει ποτέ για το θέμα, να με πήρε από το χέρι και να μ' έβαλε στον κόσμο του στρατοπέδου: στον κόσμο του θανάτου για τους πολλούς και της επιβίωσης για τους ελάχιστους τυχερούς, στον κόσμο του παραλογισμού, εκεί που δεν υπάρχει γιατί, που η αυθαιρεσία είναι νόμος, οι άνθρωποι δεν έχουν όνομα και οι γυναίκες δεν έχουν μαλλιά. Εκεί που δεν υπάρχει «γιατί». Ο αναγνώστης ταξιδεύει μαζί της στοιβαγμένος στο τρένο, εισέρχεται στο στρατόπεδο και αντιμετωπίζει το ριζικό κακό, αλλά και τις τεράστιες δυσκολίες στην καθημερινή επιβίωση σ' ένα σύμπαν που δεν έχει τίποτε να κάνει με τον κανονικό κόσμο.
Περισσότερα: ΜΠΕΡΡΥ ΝΑΧΜΙΑΣ: ΜΙΑ ΜΑΡΤΥΡΙΑ. ΜΙΑ ΚΡΑΥΓΗ. ΜΙΑ ΖΩΗ