Ο 93χρονος, σήμερα, Σάββας Κοέν, τέως διευθυντής του ΟΣΕ, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στον Σιδηροδρομικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης, στην περιοχή του Ελευθερίου Κορδελιού, ενημερώθηκε από τους υπεύθυνους του χώρου για την ύπαρξη δύο βαγονιών - φορταμαξών, απ' αυτά που χρησιμοποιούνταν για τη μεταφορά Εβραίων πολιτών στα στρατόπεδα εξόντωσης του Γ' Ράιχ.
Εβραίος και ο ίδιος «λύγισε» μπροστά στο βάρος της ιστορικής μνήμης και αποφάσισε να αναλάβει το κόστος για την επισκευή τους, με στόχο να διατηρηθεί ζωντανή η μνήμη όσων χάθηκαν με ειδεχθή τρόπο κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Ηταν Δευτέρα, 9 Αυγούστου 1943, όταν οι κάτοικοι του νομού Φλώρινας αντίκριζαν ένα απάνθρωπο και ανατριχιαστικό θέαμα, ως αποτέλεσμα μιας πρωτόγονης και πρωτόγνωρης βαρβαρότητας: Σε ένα πρόχειρο ικρίωμα και σε κοινή θέα, ήταν κρεμασμένα, άψυχα κουφάρια πλέον, τα πτώματα 15 Ελλήνων πολιτών, θύματα της θηριωδίας των ναζιστικών γερμανικών στρατευμάτων κατοχής.
Περισσότερα: Η ΦΛΩΡΙΝΑ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ. ΟΙ 15 ΚΡΕΜΑΛΕΣ ΣΤΗΝ ΚΛΑΔΟΡΑΧΗ
Του Ηλία Μαγκλίνη, Καθημερινή, 9.7.2024:
Ίσως το πιο σύντομο κλισέ της εποχής μας να είναι ο όρος fake news. Ψευδείς ειδήσεις, με άλλα λόγια. Τι γίνεται όμως με την ψευδή Ιστορία; Το Fake History, δηλαδή. Είναι παλαιότερο «είδος». Προηγείται του Διαδικτύου και των κοινωνικών δικτύων. Και, συνήθως, η ψευδής Ιστορία είχε από παλιά έναν άλλο, πολύ βολικό, όρο: αστικός θρύλος. Παραδείγματα; Πολλά. Π.χ., ότι η Μαρία Αντουανέτα είχε πει για τον γαλλικό λαό που πεινούσε, «γιατί δεν τρώνε παντεσπάνι;».
Πόσο σημαντική είναι η διαρκής αναφορά στο παρελθόν και στα γεγονότα του Ολοκαυτώματος; Πώς διαφυλάσσουμε την ιστορική του μνήμη αλλά και πώς τη μεταφέρουμε από γενιά σε γενιά; Ερωτήσεις που φαντάζουν τετριμμένες, ωστόσο αν κι έχουν τεθεί πάμπολλες φορές, δεν έχουν απωλέσει την επικαιρότητα τους, ειδικά στο σύγχρονο πλαίσιο των πολλαπλών γεωπολιτικών κρίσεων.
Το Ολοκαύτωμα σημάδεψε τον 20ο αιώνα και τη μοίρα των Εβραίων της Ευρώπης ως φρικώδης γενοκτονία, συλλογικό τραύμα και ορόσημο, το οποίο ανακαλούμε ως παράδειγμα προς αποφυγήν στη μακραίωνη Ιστορία της ανθρωπότητας. Σήμερα, 79 χρόνια μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ιστορικές έρευνες, μουσειακές συλλογές, βιβλία, θεατρικές παραστάσεις και ταινίες, εικόνες και αφηγήσεις, μαρτυρούν τα πολλά πρόσωπα του ναζισμού.
Στις αρχές του 1943 ο κλοιός άρχισε να σφίγγει επικίνδυνα για τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης. Οι Ναζί τους είχαν ήδη υποχρεώσει να φορούν το άστρο του Δαυίδ στο στήθος και να παραμένουν στα γκέτο τους, τους είχαν κατάσχει τα καταστήματα και τους απαγόρευαν να πωλούν προσωπικά περιουσιακά τους στοιχεία. Όταν άρχισαν να φεύγουν και τα πρώτα τρένα για το Άουσβιτς, στη Πολωνία, έγινε ξεκάθαρο ότι αθώοι άνθρωποι θα οδηγούνταν στο θάνατο, μόνο και μόνο επειδή είχαν τη συγκεκριμένη θρησκεία.
Μέσα σε αυτήν την τραγική κατάσταση ένας Εβραίος της Θεσσαλονίκης, ο Μορίς Λεών, αντιλήφθηκε έγκαιρα το μεγάλο κακό που ερχόταν. Είχε εργαστήριο σαπωνοποιίας στην περιοχή του Βαρδαρίου και έφερνε λάδι από τον οικισμό της Γλώσσας, στο νησί της Σκοπέλου, προκειμένου να φτιάχνει σαπούνια.