- Λεπτομέρειες
Στις 29.1.2017 δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ το παρακάτω άρθρο της Ιωάννας Φωτιάδη με τίτλο Μια συνάντηση που άργησε... σχετικά με την ιστορία διάσωσης της οικογένειας του Ισαάκ Ελιέζερ.
Ο Βίκτωρ, η Σοφία-Μαρία και η Γεωργιάννα συνομιλούν ζωηρά, κάνουν αστεία και λένε αλήθειες κοιτάζοντας ευθεία στα μάτια – χωρίς, όμως, να είναι οι τρεις τους φίλοι ή συγγενείς με τη συμβατική έννοια. Είναι απόγονοι δύο οικογενειών στις οποίες η γερμανική κατοχή άφησε ανεξίτηλο σημάδι και η Ιστορία έφερε κοντά με έναν μεταφυσικό τρόπο. Ο Βίκτωρ, πρωτότοκος γιος του Ισαάκ Ελιέζερ, είναι απόγονος μιας από τις εβραϊκές οικογένειες που διασώθηκαν από τη θηριωδία των ναζί. Η Σοφία-Μαρία και η Γεωργιάννα Μωραΐτου είναι εγγονές της Μαρίας Δημάδη, ηρωίδας της Αντίστασης, που έσωσε τον πατέρα του Βίκτωρα, αλλά εκτελέστηκε δύο εβδομάδες πριν από την απελευθέρωση της πόλης της, του Αγρινίου. «Εχουμε συναντηθεί μόνον τρεις φορές, αλλά νιώθω μεγάλη οικειότητα», λέει συγκινημένος στην «Κ» ο Βίκτωρ, που τονίζει ότι εκπλήρωσε ένα χρέος, κληρονομημένο από τον πατέρα του. Για τις δύο γυναίκες η εν λόγω συνάντηση ενδυναμώνει τον σύνδεσμο με μια γιαγιά που γνώρισαν μόνο μέσα από διηγήσεις και ολοκληρώνει ένα «παζλ» που για δεκαετίες είχε μείνει ατελές. «Λυπάμαι μόνο που δεν κατορθώσαμε να βρεθούμε παλαιότερα, ώστε να συμμετάσχει σε αυτό και η 90χρονη σήμερα μητέρα μου, που πλέον πάσχει από άνοια», σημειώνει με πικρία η πρωτότοκη κόρη, Σοφία-Μαρία.
Το διαφορετικό επίθετο και η απομάκρυνση από το Αγρίνιο δυσχέραιναν για δεκαετίες μια «αναγνώριση», που παραπέμπει σε αρχαία τραγωδία. Η λύση δόθηκε τον περασμένο Οκτώβριο, όταν ο Βίκτωρ έλαβε ένα μήνυμα στο Facebook από έναν κοινό φίλο. Μέσα σε λίγα 24ωρα συναντιούνται για πρώτη φορά, ενώ ακολουθεί μια ευρύτερη συνάντηση όλων των μελών των οικογενειών εκατέρωθεν. «Η ιστορία έχει αγγίξει πολύ την κόρη μου, που, αναζητώντας επιπλέον στοιχεία για την προγιαγιά της, μας έχει οδηγήσει και σε άλλους απογόνους ανθρώπων που σώθηκαν χάρη στην παρέμβαση της Δημάδη», σημειώνει η Γεωργιάννα.
Γόνος αστικής οικογένειας, η Μαρία Δημάδη, έχοντας επιστρέψει στο Αγρίνιο το 1939 από σπουδές Λογοτεχνίας στο Αμβούργο, έχει επιταχθεί ως γραμματέας και μεταφράστρια του Γερμανού φρούραρχου, ενώ έχει στήσει το «Κέντρο 3», το δίκτυο πληροφοριών του ΕΑΜ.
Περισσότερα: Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΔΙΑΣΩΣΗΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΟΥ ΙΣΑΑΚ ΕΛΙΕΖΕΡ
- Λεπτομέρειες
της Έφης Κ. Μπάσδρα*, στο ιστολόγιο Λεφτεριά, 27.1.2017:
Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αποφάσισε τον Νοέμβριο του 2005 να ανακηρύξει την 27η Ιανουαριου Διεθνή Ημέρα Μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος από το ναζιστικό καθεστώς κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η παρακάτω ιστορία, άκρως συγκινητική, συνέβη πριν περίπου τρία χρόνια.
Τότε, λοιπόν, καθώς αναζητούσα κάποιες πληροφορίες στο διαδίκτυο σχετικά με μία εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη, εντελώς άσχετα, έπεσα πάνω στην ανακοίνωση της προβολής του ντοκιμαντέρ «Εκτός Ιστορίας» - "By-standing and standing-by" της Φ. Τερζίδου και παραγωγής Π. Κορτσάρη, στα πλαίσια της μνήμης του Ολοκαυτώματος, από το Ελληνικό Γυναικείο Εβραϊκό Μη κερδοσκοπικό φιλανθρωπικό Σωματείο Μπενώτ Μπερίτ “Ιουδήθ”. Η υποσημείωση έγραφε: Η ταινία αναφέρεται στην διάσωση της εβραϊκής κοινότητας της Κατερίνης. Αυτό και μόνο ήταν ένα ισχυρότατο ερέθισμα να αναζητήσω τον χώρο και τον χρόνο προβολής του ντοκιμαντέρ. Πραγματικά, με την ευγενική πρόσκληση του συλλόγου “Μπενώτ” μου δόθηκε η δυνατότητα της παρακολούθησης του ντοκιμαντέρ σ’ ένα κλειστό ακροατήριο που περιζωνόταν ασφυκτικά από μνήμες πόνου.
Η ταινία αρχίζει ξετυλίγοντας το κουβάρι της ιστορίας της εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης, με αναφορές και στις υπόλοιπες ελληνικές εβραϊκές κοινότητες. Οι ναζιστικές διώξεις και οι σκληρές εικόνες που αποτυπώνουν την εξόντωση του 96% του πληθυσμού της εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης, της αρχαιότερης εβραϊκής κοινότητας της Ευρώπης, δεν μπορεί παρά να προκαλέσουν αισθήματα τουλάχιστον λύπης στον ανεξάρτητο θεατή. Οικογένειες ολόκληρες ξεκληρίστηκαν οδηγούμενοι σε κρεματόρια, μανάδες έχασαν τα παιδιά τους, αδέλφια χωρίστηκαν και χάθηκαν για πάντα. Για λαούς όπως ο δικός μας με ιστορικό σπαρακτικών γενοκτονιών Ποντίων και θύμησες ξεριζωμών και προσφυγιάς, τέτοια παρόμοια γεγονότα σκαλίζουν μνήμες πόνου. Η εξόντωση της σημαντικότερης εβραϊκής κοινότητας της Ελλάδας ήταν σχεδόν ολοκληρωτική, αν σκεφτεί κανείς ότι υπερέβαινε ακόμη και αυτήν του Βερολίνου. Το ίδιο συνέβη σε όλες σχεδόν τις ελληνικές εβραϊκές κοινότητες.
Εκτός από μία!! Αυτή της Κατερίνης! Η άγνωστη ιστορία της διάσωσης της μικρότερης εβραϊκής κοινότητας στην Ελλάδα ξεδιπλώνεται μέσα από ένα σπάνιο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό και προσωπικές μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα.
Περισσότερα: Η ΚΑΤΕΡΙΝΗ ΣΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ – ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ 2017
- Λεπτομέρειες
Με την ευκαιρία της Διεθνούς Ημέρας Μνήμης του Ολοκαυτώματος, ο Ευρωπαίος Επίτροπος για τη Μετανάστευση κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος, επισκέφθηκε το στρατόπεδο του Άουσβιτς – Μπιρκενάου, ξεναγήθηκε στον τόπο του Μαρτυρίου και έστειλε ένα ηχηρό μήνυμα για την ανάγκη διατήρησης της Μνήμης.
Δείτε ΕΔΩ το βίντεο από την επίσκεψη.
- Λεπτομέρειες
Η εκπομπή της Σίας Κοσιώνη «Ιστορίες», που μεταδόθηκε από τον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ, στις 25.01.2017, ήταν αφιερωμένη στον
Άγγελο Κουτσουμάρη, θεσσαλονικιό πρωτοδίκη που επιχείρησε να σώσει από τα κρεματόρια του Άουσβιτς δεκάδες Εβραιόπουλα στη διάρκεια της Κατοχής, στήνοντας -κάτω από τη μύτη των γερμανικών αρχών κατοχής- μια βιομηχανία υιοθεσιών Εβραιόπουλων σε Χριστιανούς.
Ο Πρόεδρος του ΚΙΣΕ και της Ι.Κ. Θεσσαλονίκης κ. Δαυίδ Σαλτιέλ, καθώς και απόγονοι συγγενείς του Ά. Κουτσουμάρη έδωσαν συνεντεύξεις στη Σία Κοσιώνη. Δείτε εδώ το βίντεο της εκπομπής.
Διαβάστε σχετικά:
- Λεόν Σαλτιέλ, «Ένα άγνωστο κύκλωμα παράνομων υιοθεσιών», Χρονικά, αρ. τεύχους 244, 2015.
- Λεπτομέρειες
HUFFINGTON, 25.1.2017, της Βάσως Κόλλια, πρώην γ.γ. Ισότητας των Φύλων: Στις 2 Ιανουαρίου 2005 η Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών αποφάσισε να ανακηρύξει την 27η Ιανουαρίου, ως Διεθνή Ημέρα Μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος. Απορρίπτοντας κάθε άρνηση του Ολοκαυτώματος ως ιστορικό γεγονός η Γενική Συνέλευση υιοθετεί την απόφαση A/RES/60/7, με την οποία καταδικάζει «χωρίς κανένα ενδοιασμό» όλες τις εκδηλώσεις θρησκευτικής μισαλλοδοξίας, παρακίνησης, κακοποίησης ή βίας κατά προσώπων ή κοινοτήτων, βασισμένων σε εθνική καταγωγή ή θρησκευτικές πεποιθήσεις, απ' όπου κι αν προέρχονται.
Η συγκεκριμένη ημερομηνία επιλέχθηκε επειδή στις 27 Ιανουαρίου 1945 τα προελαύνοντα σοβιετικά στρατεύματα απελευθέρωσαν το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Άουσβιτς - Μπίρκεναου στην Πολωνία.
Ήδη από το 2004, με ομόφωνη απόφασή του, το Ελληνικό Κοινοβούλιο είχε καθιερώσει την 27η Ιανουαρίου ως ημέρα μνήμης και τιμής για τους Έλληνες Εβραίους που έχασαν την ζωή τους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί, αλλά και για όσους με αυταπάρνηση και με θάρρος κινδύνευσαν την ζωή για να σώσουν τους συμπολίτες τους από βέβαιο θάνατο.
Σε μήνυμά του ένα χρόνο αργότερα ο Γ.Γ του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν αναφέρει:
«Η Διεθνής Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος είναι η ημέρα, κατά την οποία πρέπει να επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας απέναντι στα ανθρώπινα δικαιώματα. [...] Πρέπει να προχωρήσουμε πέρα από την ανάμνηση και να εξασφαλίσουμε ότι οι νέες γενιές γνωρίζουν αυτή την ιστορία. Πρέπει να εφαρμόσουμε τα διδάγματα του Ολοκαυτώματος στον κόσμο. Και πρέπει να κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε ώστε όλοι οι άνθρωποι απολαμβάνουν τις προστασίες και τα δικαιώματα που αντιπροσωπεύουν τα Η.Ε.»
Η γνώση της Ιστορίας αποτελεί ούτως ή άλλως πολύτιμο εργαλείο για την πρόοδο και εξέλιξη της ανθρωπότητας, για να μην ξαναζήσουμε τα λάθη του παρελθόντος.