Την τοποθέτηση 68 καινούριων Λίθων Μνήμης, μπροστά από το Α’ Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης, στη μνήμη των Εβραίων μαθητών που έχασαν τη ζωή τους στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος σχεδιάζει η διοίκηση του Κεντρικού Δήμου.
Οι Stolpersteine (Λίθοι Πρόσκρουσης), γνωστοί σε μας σαν λίθοι μνήμης, είναι έμπνευση του καλλιτέχνη Gunther Demnig από την Κολωνία. Πρόκειται για μικρές μπρούτζινες ενθέσεις, με χαραγμένα πάνω τους το όνομα ενός θύματος του Ολοκαυτώματος, την ημερομηνία γέννησής του, την ημερομηνία απέλασής του σε κάποιο από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ή την ημερομηνία θανάτου του, εάν είναι γνωστή.
Ήδη έχουν τοποθετηθεί στο πεζοδρόμιο επί της οδού Βασ. Όλγας, 81 μνημειακές πλάκες με τα ονόματα Εβραίων μαθητών. Πρόσφατα, η Οικονομική Επιτροπή του δήμου ενέκρινε την αποδοχή δωρεάς του επιχειρηματία Απόστολου Δερεκλή, ώστε να ολοκληρωθεί το μνημείο με την τοποθέτηση 68 νέων Λίθων Μνήμης.
Συνολικά, 149 Έλληνες Εβραίοι μαθητές του Α’ Γυμνάσιου Αρρένων Θεσσαλονίκης εκτοπίστηκαν το 1943 μαζί με τις οικογένειες τους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, οι περισσότεροι απ’ αυτούς στο Άουσβιτς και έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος. Στη Θεσσαλονίκη ανθούσε η μεγαλύτερη Εβραϊκή Κοινότητα της Ελλάδας πριν τον Πόλεμο. Η συντριπτική πλειοψηφία από αυτούς εξοντώθηκε στα Στρατόπεδα συγκέντρωσης – κρεματόρια της ναζιστικής Γερμανίας.
Δεκτός από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο, έγινε στις 28.3.2017 ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης και στο επίκεντρο της συνάντησης βρέθηκε η κατασκευή του Μουσείου Ολοκαυτώματος.
Ο Γ. Μπουτάρης δήλωσε στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων πως η συνάντηση έγινε σε πολύ καλό κλίμα και πως ο Π. Παυλόπουλος έδειξε θετικός να βοηθήσει σε όλα όσα πρέπει να γίνουν νομοθετικά ώστε να ξεπεραστούν τα προβλήματα και να προχωρήσει η κατασκευή του Μουσείου Ολοκαυτώματος. «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε πως θα μας βοηθήσει με όλα τα μέσα και πως η Θεσσαλονίκη είναι το κέντρο των σχέσεων με το Ισραήλ», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Γ. Μπουτάρης.
Πορεία μνήμης για τα 74 χρόνια από την αναχώρηση του πρώτου συρμού που μετέφερε Θεσσαλονικείς Εβραίους, θύματα του ναζισμού, στο στρατόπεδο Άουσβιτς - Μπιργκενάου, πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι, με κατάληξη τον Παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό.
Εκατοντάδες πολίτες περπάτησαν από την πλατεία Ελευθερίας και το Μνημείο του Ολοκαυτώματος μέχρι τον Παλιό Σταθμό, από τον οποίο ξεκινούσαν από τον Μάρτιο του 1943 «τα τρένα του θανάτου» για τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Στην κορυφή της πορείας τέθηκαν μαθητές από το Ισραήλ με πλακάτ, που ανέφεραν «Ποτέ Ξανά», καθώς και σχολεία της πόλης, ενώ συμμετείχαν επίσημοι και πολίτες.
Την κυβέρνηση εκπροσώπησε στις εκδηλώσεις ο υπουργός Παιδείας Κωνσταντίνος Γαβρόγλου, ενώ παραβρέθηκαν υφυπουργοί, γενικοί γραμματείς υπουργείων, βουλευτές, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, ο περιφερειάρχης Κ. Μακεδονίας, εκπρόσωποι της αυτοδιοίκησης και των τοπικών αρχών, η πρέσβης του Ισραήλ στην Ελλάδα, οι ραβίνοι της Θεσσαλονίκης και της Λάρισας, εκπρόσωποι της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης (ΙΚΘ), επιζήσαντες, απόγονοι των θυμάτων του ναζισμού, κ.ά.
«Τριάντα έξι συγγενείς μου έφυγαν για το Άουσβιτς - Μπιργκενάου και άλλα στρατόπεδα. Όλοι χάθηκαν. Επέστρεψε μόνο ο πατέρας μου, ο Ααρών Μπενουζίλ» δήλωσε με συγκίνηση ο εβδομηντάχρονος -μόλις τεσσάρων χρονών τότε - Δαβίδ Μπενουζίλ από τη Λάρισα.
Παρουσία πλήθους επισήμων πραγματοποιήθηκε στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης η εκδήλωση για την Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος. Παρόντες στην εκδήλωση ήταν ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης και του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου, Δαυίδ Σαλτιέλ, μαζί με την πρέσβειρα του Ισραήλ στην Ελλάδα Ιρίτ Μπεν-Άμπα.
Ακόμη, το «παρών» έδωσαν ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Άμυνας, Δημήτρης Βίτσας, ο περιφερειάρχης Απόστολος Τζιτζικώστας, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, ο δήμαρχος Νεάπολης - Συκεών, Σίμος Δανιηλίδης, ο βουλευτής ΝΔ Ά Θεσσαλονίκης, Σταύρος Καλαφάτης, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Δημήτρης Μάρδας, ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Α΄Θεσσαλονίκης, Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, ο πρώην περιφερειάρχης, Παναγιώτης Ψωμιάδης, ο αντιδήμαρχος Καθαριότητας του δήμου Θεσσαλονίκης, Θανάσης Παππάς, και ο πρόεδρος του ΕΒΕΘ, Δημήτρης Μπακατσέλος.
Κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση ήταν ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκος Μητσοτάκης. Κατά την άφιξή του στο χώρο της εκδήλωσης, ο κ. Μητσοτάκης, απευθυνόμενος στον πρόεδρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, κ. Δαυίδ Σαλτιέλ, εξέφρασε την ειλικρινή του χαρά που παρευρίσκεται στην τελετή. Κατά την έναρξη της εκδήλωσης, πραγματοποιήθηκε επιμνημόσυνη δέηση αφιερωμένη στα Θύματα του Ολοκαυτώματος.
Κατόπιν, ξεκίνησαν οι ομιλίες. Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, κατά την ομιλία του, αναφέρθηκε στη δημιουργία του Μουσείου του Ολοκαυτώματος (ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΔΩ). Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκος Μητσοτάκης, μίλησε, μεταξύ άλλων, για την ιστορία της θείας του πατέρα του που πήρε υπό την προστασία της μια Εβραιοπούλα (ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ Ν.Δ. ΕΔΩ).
Περισσότερα: Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΙΜΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ 2017
Στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στις 15.1.2017 δημοσιεύτηκε το παρακάτω άρθρο με τίτλο «Παγκόσμιο Μνημείο κατά του ρατσισμού» της Γιώτας Μυρτσιώτη το οποίο αναφέρεται στη δημιουργία Μουσείου Ολοκαυτώματος και Εκπαιδευτικού Κέντρου στη Θεσσαλονίκη.
Επτά δεκαετίες άργησε η Θεσσαλονίκη. Να αποκαταστήσει τη μνήμη, να αναγνωρίσει τα λάθη της, να ανοίξει τα αρχεία της, να ερευνήσει, μα πάνω απ’ όλα να ζητήσει συγγνώμη για ένα κομμάτι της Ιστορίας που έθαψε με τη σιωπή της και κάτω από τα θεμέλια του πανεπιστημιακού της ιδρύματος. Το έπραξε δημοσίως ο δήμαρχός της, Γιάννης Μπουτάρης, προ τριετίας, μπροστά στο μνημείο που στήθηκε σε μια γωνιά της πανεπιστημιούπολης για να θυμίζει ότι εκεί τιμούσαν τους νεκρούς τους επί 500 χρόνια οι σεφαραδίτες Εβραίοι της πολυπληθούς κοινότητας. Μίλησε τότε ο Γιάννης Μπουτάρης για την αδικαιολόγητη αργοπορία της πόλης να σπάσει την σιωπή της και να αρχίσει να μνημονεύει τις ζοφερές στιγμές της Ιστορίας.
Ηταν ένα από τα αργά αλλά σταθερά βήματα του στόχου που έθεσε από την αρχή της θητείας του στο δημαρχιακό αξίωμα: ο φορέας που εκπροσωπεί να γίνει φορέας μνήμης με συνέχεια στον χρόνο. Αποκορύφωμα όλων, η δημιουργία Μουσείου και Εκπαιδευτικού Κέντρου για το Ολοκαύτωμα στην περιοχή του Παλιού Σιδηροδρομικού Σταθμού, εκεί όπου γράφτηκε η αρχή του τέλους για τον εβραϊκό πληθυσμό της Θεσσαλονίκης.
Ηταν μια ιδέα του προέδρου της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης Δαυίδ Σαλτιέλ. Την υιοθέτησε ο δήμαρχος και για την προώθησή της αξιοποίησε τις επαφές του σ’ όλο τον κόσμο. Δήμος και Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης (ΙΚΘ) δούλεψαν από κοινού, μεθοδικά, χωρίς τυμπανοκρουσίες για την υλοποίησή της και τώρα, τρία σχεδόν χρόνια μετά, με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, βάζουν χρονικούς ορίζοντες.
Ενα εξαώροφο κυκλικό κτίριο από μέταλλο και γυαλί, περίπου 7.000 τ.μ. θα υψωθεί τα επόμενα τρία χρόνια, σ’ ένα συμβολικό τόπο εκεί όπου ξεκίνησαν τα τρένα του θανάτου για 55.000 Ελληνες Εβραίους της Θεσσαλονίκης, αποδεκατίζοντας μια πόλη πολυπολιτισμική, πολυθρησκευτική, ευημερούσα. Ο θεμέλιος λίθος του Μουσείου του Ολοκαυτώματος θα μπει τέλος του 2017 σε έκταση 5 στρεμμάτων που διέθεσε η ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. μέσα σ’ ένα χώρο πρασίνου περίπου 15 στρεμμάτων. Κι αν όλα πάνε καλά, τέλος του 2019, η Θεσσαλονίκη θα εγκαινιάσει ένα μουσείο που, όπως επισημαίνεται, θα αλλάξει τον χάρτη των μνημείων και των μουσείων Ολοκαυτώματος της Ευρώπης.
Περισσότερα: ΜΟΥΣΕΙΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ