- Λεπτομέρειες
Η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης και το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης παρουσιάζουν την έκθεση "Στιγμιότυπα κατακτητών 1941-1944. Η συλλογή Ασσαέλ" στο Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Αγίου Μηνά 11.
Η έκθεση, με στόχο την ανάδειξη της ιστορίας της κατοχικής περιόδου στην πόλη της Θεσσαλονίκης μέσα από αδημοσίευτα ιστορικά τεκμήρια και, συγκεκριμένα, μέσα από φωτογραφίες Γερμανών στρατιωτών κατά την περίοδο της Κατοχής φωτίζει αθέατες όψεις της Τοπικής Ιστορίας.
Οι επισκέπτες και οι επισκέπτριες θα έχουν τη δυνατότητα να περιηγηθούν στη Θεσσαλονίκη της Κατοχής και να γνωρίσουν άγνωστες πτυχές του παρελθόντος μέσω του σπάνιου φωτογραφικού υλικού. Τα τεκμήρια της έκθεσης προέρχονται από το εξαιρετικά πλούσιο αρχείο του συλλέκτη και ερευνητή Ανδρέα Ασσαέλ. Το προσωπικό αρχείο του Ασσαέλ διαφέρει από τις υπόλοιπες συλλογές κατοχικών φωτογραφιών. Στην έκθεση παρουσιάζονται ολόκληρα τα ιδιωτικά λευκώματα και τα φωτογραφικά σετ Γερμανών κατακτητών της Θεσσαλονίκης. Οι κάτοχοι των άλμπουμ δεν είναι ανώνυμοι στρατιώτες, αλλά στρατιώτες που υπηρέτησαν το ναζιστικό καθεστώς, που αυτοσυστήνονται μέσω των αναμνηστικών φωτογραφιών. Έχοντας στην κατοχή του επίσημα και προσωπικά έγγραφά τους ο Ασσαέλ συνέβαλε στην ανάδειξη των προσώπων που κρύβονται πίσω από τον φωτογραφικό φακό. Ως αυτόπτες μάρτυρες της πολύμορφης βαρβαρότητας εναντίον του χριστιανικού πληθυσμού και κυρίως, των Θεσσαλονικέων Εβραίων, οι κατακτητές απαθανάτισαν συγκρουσιακά γεγονότα, όπως ο μεγάλος λιμός στη Θεσσαλονίκη και τα γεγονότα του Μαύρου Σαββάτου στην Πλατεία Ελευθερίας.
Η οικογένεια Ασσαέλ είναι μία από τις εβραϊκές οικογένειες που κρύφτηκε με όλα τα μέλη της μαζί και σώθηκε μέσα στην κατεχόμενη Θεσσαλονίκη. Η ιστορία του Φρέντυ, ο οποίος το Μαύρο Σάββατο ξυλοκοπήθηκε με βαναυσότητα από τον Έλληνα χριστιανό δωσίλογο Λάσκαρη Παπαναούμ, ξετυλίγεται μέσα από τις εικόνες, και κυρίως, μέσω της αφήγησης του γιου του, Ανδρέα Ασσαέλ. Αν μπορούσαμε να συνοψίσουμε την ιδιαιτερότητα της συλλογής του Ανδρέα Ασσαέλ σε μία λέξη αυτή θα ήταν η έννοια της «επιστροφής».
Επιστροφής καθώς η συλλογή «επέστρεψε» στον απόγονο ενός από τους πρωταγωνιστές αυτής της σκοτεινής μνήμης για την πόλη και μέσα από αυτόν στον τόπο και στην ευρύτερη κοινότητα της πόλης, την οποία αφορά, φωτίζοντας επώδυνα θέματα μέσω της μικροϊστορίας και συνιστώντας μία σπάνια μαρτυρία με την οποία διερευνούμε το διαγενεακό τραύμα και την τραυματική μνήμη της Γερμανικής Κατοχής.
Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν την Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου και ώρα 18:00 στο Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τα τέλη Αυγούστου 2025 και θα πλαισιωθεί με την επιστημονική εσπερίδα που θα πραγματοποιηθεί στο MOMus Μουσείο Φωτογραφίας στις 12/12/2024 στις 18:00. Θα πραγματοποιούνται εκπαιδευτικές ξεναγήσεις για σχολεία.
H έκθεση υλοποιήθηκε με την οικονομική στήριξη του Ελληνογερμανικού Ταμείου για το Μέλλον και με την υποστήριξη του ΜΟΜus Μουσείου Φωτογραφίας.
Διάρκεια: 11/12/2024 – 31/8/2025
Ωράριο: Δευτέρα – Παρασκευή 9:00 – 14:00 & Τετάρτη 17:00-20:00, Κυριακή 10:00 – 14:00
Πηγή φωτογραφίας:από Αρχείο Ανδρέα Ασσαέλ
- Λεπτομέρειες
Δυναμική ήταν η ελληνική συμμετοχή στο 29ο Διεθνές Συνέδριο για την Πολιτιστική Κληρονομιά και τις Νέες Τεχνολογίες που έγινε από τις 4 έως τις 6 Νοεμβρίου 2024 στη Βιέννη.
Το θέμα της Στρογγυλής Τράπεζας ήταν «Πώς μπορούμε να κάνουμε το αόρατο ορατό χρησιμοποιώντας τις νέες τεχνολογίες; Αναστοχασμός σχετικά με τις χαμένες εβραϊκές κοινότητες της Ευρώπης και τη χαμένη πολιτιστική κληρονομιά τους» στο πλαίσιο της οποίας έγιναν εξαιρετικές παρουσιάσεις.
Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου παρουσιάστηκαν επίσης τα ακόλουθα θέματα για τον ελληνικό εβραϊσμό: «Ψηφιακή Διατήρηση των Συναγωγών στην Ελλάδα» του Ηλία Μεσσίνα (ΕΔΩ η εισήγηση) που απέσπασε το βραβείο της καλύτερης συμμετοχής Best Paper Award, «Αναζητώντας τα ίχνη της εβραϊκής παρουσίας στη Θεσσαλονίκη» της Ξένιας Ελευθερίου (ΕΔΩ η εισήγηση) και «Θράκη, Βόρεια Ελλάδα: Αρχιτεκτονικά ίχνη εβραϊκής λατρείας και μνήμης» των Δ. Πολυχρονόπουλου, Μ. Γρηγοριάδου, Α. Καπανδρίτη, Ι. Ασπιώτη, και Ε. Τσετινέ (ΕΔΩ η εισήγηση).
Την προεδρεία της Στρογγυλής Τράπεζας είχαν οι: Σουλτάνα Ζορπίδου, Elisabeth Monamy, Bert Brouwenstijn, Daniel Stiller.
Το πρόγραμμα του συνεδρίου μπορείτε να το δείτε ΕΔΩ
*Στοιχεία από Δελτίο Τύπου Σουλτάνα Ζορπίδου
- Λεπτομέρειες
Ο γενικός γραμματέας του ΚΙΣΕ Βίκτωρ Ι. Ελιέζερ με την ακόλουθη ανάρτησή του στο faceboo στιγμάτισε το γεγονός της υπερψήφισης ψηφίσματος στις 11.11.2024 από το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων για την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και την απεμπλοκή της Ελλάδας από τον πόλεμο.
"Η επιλεκτική ευαισθησία του Δημάρχου Αθηναίων κ. Χάρη Δούκα
- Λεπτομέρειες
Το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος, σύσσωμος ο Ελληνικός Εβραϊσμός συμμετέχουν στο πένθος για την απώλεια του Γιάννη Μπουτάρη, του ανθρώπου που άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στη συλλογική συνείδηση των δημοτών της Θεσσαλονίκης και των πολιτών ολόκληρης της χώρας μας.
Για τους Έλληνες Εβραίους, ο Γιάννης Μπουτάρης είναι ο Θαρραλέος άνθρωπος που δεν φοβήθηκε και στις 29/8/2014 στάθηκε όρθιος απέναντι στους οπαδούς του φασισμού και ορκίστηκε για δεύτερη φορά ως δήμαρχος της Θεσσαλονίκης φορώντας στο πέτο του το «Αστέρι του Δαυίδ» αναγνωρίζοντας δημόσια οι Εβραίοι της πόλης είναι και εκείνοι γνήσιοι «Σαλονικιοί».
Για τους Έλληνες Εβραίους, ο Γιάννης Μπουτάρης είναι ο Δίκαιος άνθρωπος που στις 10 Νοεμβρίου 2014, στα αποκαλυπτήρια του μνημείου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο που θυμίζει την καταστροφή του Εβραϊκού νεκροταφείου της πόλης, σε μια μνημειώδη ομιλία αναγνώρισε ότι «Η πόλη της Θεσσαλονίκης άργησε αδικαιολόγητα πολύ να σπάσει τη σιωπή της και σήμερα όμως μπορεί να λέει ότι ντρέπεται για όσους δοσίλογους Θεσσαλονικείς συνεργάστηκαν με τους κατακτητές, για όσους γείτονες καταχράστηκαν περιουσίες, για όσους πρόδωσαν εκείνους που προσπάθησαν να διαφύγουν. Κυρίως, ντρέπεται για τις Αρχές της πόλης: για τον δήμαρχο και τον γενικό διοικητή που συμφώνησαν αδιαμαρτύρητα να καταστρέψουν οι εργάτες του δήμου εν μια νυκτί 500 χρόνια μνήμης και να μετατρέψουν το μεγαλύτερο εβραϊκό νεκροταφείο της Ευρώπης σε έναν κρανίου τόπο».
Για τους Έλληνες Εβραίους, ο Γιάννης Μπουτάρης είναι ο άνθρωπος που τιμά τη μνήμη διακηρύσσοντας ότι η ανάπλαση της Πλατείας Ελευθερίας και το Μουσείο του Ολοκαυτώματος θα αποτελέσουν το νέο μνημονικό άξονα της πόλης.
Για τους Έλληνες Εβραίους, ο Γιάννης Μπουτάρης είναι ο άνθρωπος που πολέμησε τη λήθη του Ολοκαυτώματος όταν το 2018 σε μια ιστορική ομιλία του ανέφερε ότι «το Μουσείο του Ολοκαυτώματος θα συμβολίζει την ντροπή μας. Για όσα έγιναν, για όσα κάναμε, και κυρίως για όσα δεν μπορέσαμε ή δεν θελήσαμε να κάνουμε, γηγενείς και πρόσφυγες, δεξιοί και αριστεροί κατά και μετά τον πόλεμο. Το Μουσείο είναι μια οφειλή της πόλης αλλά και ένα προσωπικό στοίχημα για μένα. Είναι μια οφειλή στους Εβραίους της, ως θεσσαλονικείς, Έλληνες και Σεφαραδίτες. Το Μουσείο υπερβαίνει την πόλη και την Ελλάδα και επανεγγράφει τη Θεσσαλονίκη ως μητρόπολη των Σεφαραδιτών Εβραίων της Μεσογείου. Φιλοδοξεί να πει την άγνωστη ιστορία του Ολοκαυτώματος των Εβραίων της Μεσογείου και των Βαλκανίων, των σεφαραδιτών Εβραίων της Θεσσαλονίκης και της Κέρκυρας, των Χανίων και της Πάτρας, αλλά και του Βελιγραδίου, των Σκοπίων, του Μοναστηρίου, και του Σαράγεβο, της Τεργέστης και του Λιβόρνο. Να αναδείξει μια πτυχή του Ολοκαυτώματος που συχνά παραβλέπεται λόγω της έμφασης στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και με τον τρόπο αυτό να καταστήσει τη Θεσσαλονίκη τόπο μνήμης αλλά και κέντρο έρευνας και μελέτης διεθνούς ακτινοβολίας. Και, τέλος, ευελπιστεί να γίνει ένας χώρος όπου οι πολίτες όλης της γης, ειδικά οι νέοι θα μαθαίνουν τα αποτελέσματα της καταπάτησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων».
Τέλος, οι Έλληνες Εβραίοι πενθούμε γιατί χάσαμε έναν άξιο συμπολίτη, έναν πιστό φίλο, έναν υπέροχο άνθρωπο.
Αθήνα, 10.11.2024
Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος
ΣΧΕΤΙΚΑ: Δελτίο Τύπου Ι.Κ. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
- Λεπτομέρειες
Στις 24.10.2024 τα Eκπαιδευτήρια Γιαννόπουλου διοργάνωσαν εκδήλωση για την παρουσίαση του 2τομου έργου «ΑΟΥΣΒΙΤΣ: Το σύμβολο της ρίζας του κακού - Η εξόντωση των Ελλήνων Εβραίων», το οποίο αποτελεί καρπό ενός ολοκληρωμένου και διεισδυτικού εκπαιδευτικού προγράμματος για το Ολοκαύτωμα στο οποίο συμμετείχαν μαθητές του Λυκείου του, με την επίβλεψη των καθηγητών τους και του Διευθυντή του Λυκείου κ. Θωμά Μαλάμη. (Δείτε εδώ περισσότερα για το βιβλίο. Τόμος Α εδώ– Τόμος Β εδώ). Το ΚΙΣΕ και το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος συνεργάστηκαν με το σχολείο παρέχοντας υλικό.
Της έκδοσης του βιβλίου είχε προηγηθεί σειρά πολύμηνων εκπαιδευτικών δράσεων, όπως επισκέψεις στο Χαϊδάρι και στο Δίστομο, αλλά και στη Νυρεμβέργη, με αποκορύφωμα την επίσκεψη στο Άουσβιτς (βίντεο εδώ). Μαζί με τις σχολικές εργασίες και την επεξεργασία πληθώρας ιστορικού υλικού, η βιωματική εμπειρία των επισκέψεων προσέδωσε μια βαθύτερη έννοια στην προσέγγιση της ιστορίας και τα πανανθρώπινα μηνύματα που προκύπτουν από το Ολοκαύτωμα.
Αναλυτική παρουσίαση των δύο βιβλίων που ήταν αφιερωμένα στο Ολοκαύτωμα και στους Εβραίους της Ελλάδος, έγινε από τον Διευθυντή του Λυκείου κ. Θωμά Μαλάμη, ο οποίος αναφέρθηκε στις εργασίες των μαθητών, στα περιεχόμενα των δύο τόμων και στη σημασία των εκπαιδευτικών δράσεων για τη γαλούχηση της νέας γενιάς.
Η εκδήλωση ήταν πλαισιωμένη με έκθεση της Πολωνικής Πρεσβείας για το Άουσβιτς, έκθεση της διακεκριμένης φωτογράφου Ρενέ Ρεβάχ με τίτλο “TEHOM” (Άβυσσος), έκθεση έργων μαθητών του Lauder Σχολείου της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών, έκθεση έργων μαθητών και εκπαιδευτικών των εκπαιδευτηρίων Γιαννόπουλου, βιωματικά εργαστήρια για μαθητές του νηπιαγωγείου και του Δημοτικού, απαγγελίες ποιημάτων και κείμενων εγκλείστων του Άουσβιτς καθώς και θεατρικά δρώμενα μαθητών.
Πριν την έναρξη της εκδήλωσης ομάδες μαθητών ξενάγησαν τους προσκεκλημένους στις εκθέσεις.
Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν και απηύθυναν χαιρετισμό: η Υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου κ. Σοφία Βούλτεψη, ο Δήμαρχος Γλυφάδας κ. Γιώργος Παπανικολάου, ο Γενικός Γραμματέας Ευάλωτων Πολιτών κ. Ηρακλής Μοσκώφ, ο πρώην Υπουργός κ. Θανάσης Θεοχαρόπουλος, ο Γενικός Γραμματέας του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος κ. Βίκτωρ Ελιέζερ, ο Διευθυντής του Lauder Σχολείου της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών κ. Γ. Κανέλλος κ.α. Επίσης, αναγνώστηκε μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίος που δημοσιεύεται και στο βιβλίο για το Ολοκαύτωμα .
Όπως τόνισε η Υφυπουργός Μετανάστευσης κ. Βούλτεψη: «σήμερα, συνυπάρχουν ο κίνδυνος της λήθης και της ισοπέδωσης της ιστορικής μνήμης με την επανεμφάνιση του πρωτοφασιμού, που φορά ένα διαφορετικό, αθώο προσωπείο, μια χαμογελαστή μάσκα κάτω από την οποία κρύβεται η πιο απεχθής μορφή της μισαλλοδοξίας».
Η κ. Βούλτεψη αναφερόμενη στην επίσκεψη των μαθητών μεγαλύτερων τάξεων στο Άουσβιτς, «το μεγαλύτερο από τα κολαστήρια της ναζιστικής Γερμανίας» επεσήμανε ότι «αυτά τα παιδιά δεν θα υποκύψουν ποτέ στη λεγόμενη ‘γοητείας της βίας’. Θα μεταλαμπαδεύσουν στην επόμενη γενιά τα ιδανικά της δημοκρατίας και της ελευθερίας. Ήρθαν σε επαφή με το πραγματικό πρόσωπο του ναζισμού. Αυτή η διαδικασία θα τα βοηθήσει να ανιχνεύσουν και τα άλλα κρυφά, ωραιοποιημένα πρόσωπα του πρωτοφασισμού, που επανέρχεται ξανά και ξανά με διαφορετικό κάθε φορά αφήγημα».
Από την πλευρά του ο Δήμαρχος Γλυφάδας εξέφρασε τη συγκίνησή του για τα πώς οι μαθητές προσέγγισαν το θέμα, πώς το αφομοίωσαν και πώς μετέφεραν το μήνυμα της ειρήνης.
Ο Γ.Γ. του ΚΙΣΕ Β. Ελιέζερ στην ομιλία του τόνισε, μεταξύ άλλων: «Μια επίσκεψη λοιπόν στο Άουσβιτς, γίνεται κυρίως για να διδάσκει ότι εύκολα μια κοινωνία μπορεί να οδηγηθεί στο δρόμο του «απόλυτου κακού», εκεί όπου οι άνθρωποι μετατρέπονται σε αριθμούς, ανεξίτηλα χαραγμένους στο μπράτσο, όταν εμείς οι ίδιοι δεν θωρακίζουμε τις αξίες της δημοκρατίας και του ανθρωπισμού. Γιατί το «απόλυτο κακό» δεν ξεκίνησε από το Άουσβιτς. Ξεκίνησε από τη ρητορική μίσους και κατέληξε στο Άουσβιτς». Γι΄αυτό και εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες, όπως αυτή των Εκπαιδευτηρίων Γιαννόπουλου, και εργασίες, όπως αυτές των μαθητών του που δημοσιεύονται στο βιβλίο και παρουσιάζονται σήμερα εδώ, αποτελούν έργα ευθύνης και αναζωπυρώνουν την ελπίδα μας για το μέλλον».