- Λεπτομέρειες
Της Μίνας Μαύρου
«Ο θεατής θα βρεθεί αντιμέτωπος με τα δικά του ερωτήματα κι αυτό αποτελεί μια από τις πολύ σημαντικές ιδιότητες της Τέχνης γενικότερα» τονίζει η πολυπράγμων εικαστικός Άρτεμις Αλκαλάη που από τις 12 Ιανουαρίου μέχρι τις 17 Φεβρουαρίου- μετά την παράταση που πήρε- μάς συγκινεί και μάς αφυπνίζει μέσα από την έκθεσή της «Εμμονές. Οbjets trouvés» στον πάντα φιλόξενο χώρο των Εκδόσεων Γαβριηλίδης, οι οποίες για 5η συνεχόμενη χρονιά αφιέρωσαν τον Ιανουάριο σε εκδηλώσεις Μνήμης για το Ολοκαύτωμα.
Α. Αλκαλάη, από το 1999 με την έκθεση «ΜΝΗΜΗ», μια σειρά από μαριονέτες και γλυπτά από ύφασμα, φτάσατε το 2015 με πορτρέτα Ελλήνων Εβραίων επιζώντων από τα ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης και καταναγκαστικής εργασίας (Άουσβιτς και Μπέργκεν Μπέλζεν) και από εκεί στο σήμερα με τη φωτογραφική σειρά των «Οbjets trouvés». Ουσιαστικά, μιλάμε για μία 20χρονη πορεία με σταθερό θεματικό κώδικα. Τι διακυμάνσεις έχει μέχρι στιγμής αυτό το ταξίδι;
Η δουλειά του 1999 με τίτλο «ΜΝΗΜΗ», ξεκίνησε σχεδόν τυχαία, με αφορμή το ενδιαφέρον μου για την κατασκευή μαριονέττας. Όταν άρχισα να δουλεύω με τα απαραίτητα υλικά – ξύλο, καρφιά, σχοινιά χαρτοπολτό και ανεπεξέργαστο καμβά, συνειδητοποίησα ότι αυτά τα φτωχά υλικά του εργαστηρίου κάθε καλλιτέχνη και τα γυμνά ακόμη κορμιά της κούκλας παρέπεμπαν σε εικόνες που όλοι μας έχουμε δει από τα ναζιστικά στρατόπεδα θανάτου.
- Λεπτομέρειες
Μόνιμη online πρόσβαση στην ηλεκτρονική βάση ενός από τα μεγαλύτερα οπτικοακουστικά αρχεία ιστορίας στον κόσμο, του Οπτικοακουστικού Ιστορικού Αρχείου Προφορικών Μαρτυριών του USC Shoah Foundation Institute for Visual History Archive and Education, απέκτησε από την 1η Ιανουαρίου 2019 η Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης (ΒΚΠ) του ΑΠΘ.
Η παρουσίαση της βάσης του Οπτικοακουστικού Ιστορικού Αρχείου (Visual Historic Archive - VHA) θα γίνει την Τρίτη 26 Φεβρουαρίου 2019, στις 11.00, σε εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί στο Αμφιθέατρο της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του ΑΠΘ.
Στην εκδήλωση χαιρετισμό θα απευθύνουν ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Καθηγητής Περικλής Α. Μήτκας, ο Γενικός Πρόξενος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στη Θεσσαλονίκη, Βάλτερ Στέχελ, ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, ο Αντιπρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, Λάζαρος Σεφιχά, καθώς και οι εκπρόσωποι του USC Shoah Foundation Institute for Visual History Archive and Education, Dr. Kori Street, Senior Director of Programs and Operations, και Karen Jungblut, Director of Global Initiatives. Θα ακολουθήσει η παρουσίαση του Οπτικοακουστικού Ιστορικού Αρχείου από την Προϊσταμένη Διεύθυνσης της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του ΑΠΘ, Αικατερίνη Νάστα, ενώ η εκδήλωση θα ολοκληρωθεί με τη σύντομη ομιλία της επιζήσασας των στρατοπέδων Auschwitz II-Birkenau και Ravensbruck, Άννας Σαατσόγλου-Σαντικάριο, προφορική μαρτυρία της οποίας υπάρχει στο Αρχείο.
- Λεπτομέρειες
Του Πέτρου Ι. Μηλιαράκη
Η λέξη Σοά, στα εβραϊκά, σημαίνει «καταστροφή» (στη λατινική Shoa, Shoah). Καθιερώθηκε δε ως «όρος» για να περιγράψει το Ολοκαύτωμα κατά των Εβραίων από τους Ναζί. Υπ’ όψιν δε εξ αρχής, ότι από όλο τον πολιτισμένο κόσμο, η 27η Ιανουαρίου εκάστου έτους αφιερώνεται στα θύματα του Ολοκαυτώματος για να αποτίεται ο επιβαλλόμενος φόρος Τιμής και να εκπληρώνεται το καθήκον Μνήμης.
Υπ’ όψιν επίσης, ότι για την Ελλάδα, η 27 Ιανουαρίου κάθε έτους, έχει καθιερωθεί ως «Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων μαρτύρων και ηρώων του Ολοκαυτώματος», σύμφωνα με το Νόμο 3218 ΦΕΚ Α/12/27-1-04.
Ωστόσο, δεν αρκεί η 27η Ιανουαρίου εκάστου έτους, όπως άλλωστε απαιτεί και η εσωτερική έννομη τάξη, για να αφιερώνεται στη Μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, εάν το χρέος αυτό δεν συνδυάζεται με την αναγκαία καταφορά κατά της απαξίας και της φρίκης, που αφορούν στην ιδεολογία και στην πράξη του Ναζισμού. Με τούτα ως προδιάθεση υπ’ όψιν τα εξής:
1) Με τον «όρο» Ολοκαύτωμα περιγράφεται τόσο ο θεωρητικώς υποκινηθείς όσο και ο εν τοις πράγμασι υλοποιηθείς συστηματικός διωγμός και η γενοκτονία διαφόρων εθνικών, θρησκευτικών, κοινωνικών και πολιτικών ομάδων κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου από τη Ναζιστική Γερμανία και τους συνεργάτες της. Στα αρχικά δεδομένα που συνθέτουν το Ολοκαύτωμα, είναι το πογκρόμ της «Νύχτας των Κρυστάλλων» και το «Πρόγραμμα Ευθανασίας T-4», τα οποία οδήγησαν στη συνέχεια στα «Τάγματα θανάτου» και στα «Στρατόπεδα Εξόντωσης» τα οποία αποτέλεσαν μαζική και κεντρικώς οργανωμένη διαδικασία, για την πράγματι εξαφάνιση από προσώπου Γης, κάθε μέλους των κοινοτήτων που αποτελούσαν στόχο των Ναζί.
2) Ιστορικώς αδιαμφισβήτητο είναι ότι οι Εβραίοι της Ευρώπης ήταν τα κύρια θύματα του Ολοκαυτώματος. Η επιχείρηση δε αφορούσε την «Τελική Λύση του Εβραϊκού Ζητήματος». Ο αριθμός των θυμάτων του εβραϊκού πληθυσμού αφορά περί τα έξι εκατομμύρια! Πέρα όμως των Εβραίων, και άλλοι συνάνθρωποί μας που αφορούσαν περίπου 220.000 Ρομά και Σίντι (Αθίγγανους), θανατώθηκαν με φρικιαστικό τρόπο. Εξοντώθηκαν δε και άλλοι συνάνθρωποί μας, γιατί από τους Ναζί κρίθηκαν «φυλετικά κατώτεροι» ή άλλως «ανεπιθύμητοι». Η «εκκαθάριση» δε αυτή αφορούσε ακόμη και Σοβιετικούς στρατιώτες και αιχμαλώτους σε κατεχόμενες περιοχές, Εβραίους και μη. Στην «εκκαθάριση» αυτή συμπεριλαμβάνονταν διανοητικώς ασθενείς ή σωματικώς ανάπηροι, ομοφυλόφιλοι, Μάρτυρες του Ιεχωβά, Τέκτονες, Κομμουνιστές, Καθολικοί και Προτεστάντες…
Περισσότερα: ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΩΣ ΕΠΙΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΝΑΖΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΘΗΚΟΝ
- Λεπτομέρειες
.jpg)
της ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΣ ΠΟΥΡΝΑΡΑ
Μπορεί να μας χωρίζουν μονάχα μερικές δεκαετίες από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όμως η λήθη καραδοκεί. Η μισαλλοδοξία και ο αντισημιτισμός έχουν κάνει δυναμική επανεμφάνιση στη Γηραιά Ηπειρο. Οι σημερινοί μαθητές συχνά δεν έχουν ιδέα τι σημαίνει Ολοκαύτωμα και πως έξι εκατομμύρια Ευρωπαίοι Εβραίοι, Ρομά και ομοφυλόφιλοι εκτελέστηκαν με βιομηχανικό τρόπο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η ελληνική πολιτεία πήρε το 2018 μια σπουδαία απόφαση: να διοργανώνονται οι εκδηλώσεις για την απονομή του τίτλου του «Δικαίου των Εθνών», όχι στην πρεσβεία του Ισραήλ, όπως παλαιότερα, αλλά σε σχολεία σε όλη την επικράτεια
.jpg)
Η τιμητική διάκριση απονέμεται από το Μουσείο Μνήμης του Ολοκαυτώματος Yad Vashem στο Ισραήλ σε μη Εβραίους που διέσωσαν Εβραίους κατά τη διάρκεια της Κατοχής, με κίνδυνο της ίδιας τους της ζωής. Μέχρι σήμερα 352 συμπατριώτες μας έχουν τιμηθεί, καθώς έμπρακτα και αποδεδειγμένα υπηρέτησαν το ιδεώδες του αλτρουισμού, παρέχοντας κρησφύγετα, πλαστές ταυτότητες, διόδους διαφυγής στους κυνηγημένους. Και ήταν ένα εκπληκτικό βιωματικό μάθημα για εκατοντάδες παιδιά σε σχολεία στον Αλιμο, στην Ελευσίνα και στα Χανιά, που άκουσαν το πραγματικό αφήγημα της μεγαλύτερης φρικωδίας του 20ού αιώνα, από τους αυθεντικούς πρωταγωνιστές των γεγονότων ή τους απογόνους τους. Πέρα από μια αναφορά στα εκπαιδευτικά εγχειρίδια, η Ιστορία ξαναζωντάνεψε μπροστά στα μάτια τους.
- Λεπτομέρειες
Ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων Κώστας Γαβρόγλου παραβρέθηκε μαζί με τον Γενικό Γραμματέα Θρησκευμάτων Γιώργο Καλαντζή στην τελετή απονομής του τίτλου των Δικαίων των Εθνών στην οικογένεια του Κωνσταντίνου Γιαννίτση που διέσωσε κατά την Κατοχή την οικογένεια του Ασέρ Μωυσή. Η εκδήλωση οργανώθηκε από τους μαθητές και μαθήτριες του Κολλεγίου Αθηνών και έλαβε χώρα στις εγκαταστάσεις του.
Ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων τόνισε το γεγονός ότι το Υπουργείο Παιδείας σε συνεργασία με την Πρεσβεία του Ισραήλ άλλαξε τον χαρακτήρα αυτών των εκδηλώσεων αναθέτοντας την ευθύνη για την διοργάνωσή τους σε μαθητές και μαθήτριες σχολείων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Η πρώτη τελετή με αυτά τα χαρακτηριστικά πραγματοποιήθηκε στο Μουσικό Σχολείο Αλίμου, η δεύτερη στο 2ο Γυμνάσιο Ελευσίνας και η τρίτη στο 1ο ΓΕΛ Χανίων. Έτσι οι εκδηλώσεις αυτές που αφορούν πραγματικές ιστορίες ξεχωριστών ανθρώπων που διακινδύνευσαν τη ζωή των ιδίων και των οικογενειών τους για να σώσουν συμπολίτες μας εβραϊκού θρησκεύματος την μαύρη περίοδο της Κατοχής, έγιναν μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας για την διδασκαλία ύψιστων αξιών του πολιτισμού μας. «Είναι ανάγκη», ανέφερε ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων «να ενδυναμωθούν πράξεις, ενέργειες και ιδέες που θωρακίζουν την δημοκρατία απέναντι στο δηλητήριο του φασισμού και του ρατσισμού που εμφανίζει ξανά το άσχημο πρόσωπό του σε όλη την Ευρώπη».