"Είναι νωρίς για να πούμε ότι μπορούμε να πάρουμε μαθήματα από το παρελθόν της Θεσσαλονίκης. Το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι η Θεσσαλονίκη στο παρελθόν ήταν το κέντρο της περιοχής των Βαλκανίων και ίσως μπορεί να γίνει και στο μέλλον". Αυτό ήταν το μοναδικό συμπέρασμα το οποίο κατέθεσε στο ακροατήριό του ο Βρετανός ιστορικός, Μάρκ Μαζάουερ, κατά την ομιλία του στις 15.6.05 στη Θεσσαλονίκη, σε εκδήλωση που διοργάνωσε το Ίδρυμα Κόκκαλη με αφορμή το νέο βιβλίο του Μαζάουερ με τίτλο "Θεσσαλονίκη, η πόλη των φαντασμάτων: Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι, και Εβραίοι, 1490 - 1950" . "Σε όλη την πόλη οι εικόνες, οι ήχοι και οι μυρωδιές μας δίνουν το μεγαλείο της πολυπολιτισμικότητας".
    Ο λόγος του Μαζάουερ κινήθηκε σε ύφος διαπιστωτικό, ανατρέχοντας στην ιστορική παρουσία των τριών θρησκευτικών κοινοτήτων στη Θεσσαλονίκη (ορθόδοξων, μουσουλμάνων, εβραίων) και στην ειρηνική του συνύπαρξη έως τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. "Η διακοινοτική βία δεν ήταν σύνηθες φαινόμενο και δεν μπορούμε να πούμε ότι υπήρχαν στεγανά στη βάση της θρησκείας", σημείωσε
.
    Ο κ. Μαζάουερ επέμεινε ιδιαίτερα στο ρόλο που διαδραμάτισε η θρησκεία, ώστε οι τρεις μεγάλες κοινότητες να συνυπάρχουν συνθέτικα και ειρηνικά, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε. Επεσήμανε την παντελή έλλειψη προσπάθειας από οποιαδήποτε πλευρά για τη διαμόρφωση συγκεκριμένης εθνικής ταυτότητας. Η ενδυνάμωση της Ρωσίας και η δημιουργία των χριστιανικών κρατών στα Βαλκάνια ενέτειναν τον εθνικισμό στη Θεσσαλονίκη. "Το Ολοκαύτωμα των Εβραίων ήταν το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της Θεσσαλονίκης, ως οθωμανική πόλη", είπε
.
    Στην εκδήλωση παρευρέθησαν, μεταξύ άλλων, ο νομάρχης Θεσσαλονίκης, προξενικές και πανεπιστημιακές αρχές, εκπρόσωποι του πολιτικού κόσμου και της τοπικής αυτοδιοίκησης
.
    Ο κ. Μάρκ Μαζάουερ είναι καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια και επιστημονικός διευθυντής του Κέντρου Διεθνούς Ιστορίας του ιδίου πανεπιστημίου. Στην Ελλάδα κυκλοφορούν πολλά από τα βιβλία που έχει υπογράψει και μεταξύ αυτών τα: "Μετά τον πόλεμο", "Σκοτεινή ήπειρος", "Στην Ελλάδα του Χίτλερ"
.

Μακεδονία, 16 Ιουνίου 2005

    Στην εκδήλωση παρέστησαν επίσης, προσκεκλημένοι του Ιδρύματος Κόκκαλη, ο πρόεδρος του ΚΙΣ κ. Μ. Κωνσταντίνης, ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης κ. Δ. Σαλτιέλ καθώς και μέλη της Ι.Κ. Θεσσαλονίκης. Οι πρόεδροι του ΚΙΣ και της Ι.Κ. Θεσσαλονίκης παρέστησαν επίσης στο επίσημο δείπνο του Ιδρύματος που παρετέθη.