Ο δημοσιογράφος και γενικός γραμματέας του ΚΙΣΕ Βίκτωρ Ισ. Ελιέζερ στις 22.05.2025 συμμετείχε στην εκπομπή "Το GPS της επικαιρότητας", στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ με τον Θάνο Σιαφάκα και μίλησε για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Ακολουθούν αποσπάσματα από την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση, ηχητικό από 00:39:00 – 00:51:22 (ΕΔΩ)
«...Η ρητορική μίσους πάρα πολύ εύκολα μπορεί να καταλήξει σε άσκηση βίας και σε δολοφονίες.… η ανθρωπιστική βοήθεια σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χρησιμοποιείται – και μάλιστα από το Εβραίικό κράτος – ως ένα εργαλείο προώθησης στρατηγικής ή πολιτικής σκοπιμότητας. Και γι’ αυτό άλλωστε από χθες ήδη ξεκίνησαν 100 και πλέον φορτηγά με ανθρωπιστική βοήθεια…»
Μια ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον Θάνο Σιαφάκα στο «GPS της επικαιρότητας» στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ, τον οποίο ευχαριστώ για την πρόσκληση – 22.05.2025.
Θ.Σ.: Βίκτωρα, να ξεκινήσουμε από το καινούργιο θέμα: τι σηματοδοτεί η δολοφονία δυο διπλωματών του Ισραήλ στην Ουάσιγκτον; Η φρίκη απλώνεται.
Β.Ε.: Θα ήθελα να επισημάνω Θάνο, ότι δυο Ισραηλινοί διπλωμάτες δολοφονήθηκαν σε ένα Εβραϊκό Μουσείο. Δεν δολοφονήθηκαν μέσα στην Πρεσβεία αλλά ούτε έξω από την Πρεσβεία. Ήταν μέσα σε ένα Εβραϊκό Μουσείο. Θα μπορούσαν δηλαδή να είναι οι Ισραηλινοί διπλωμάτες όπως θα μπορούσαν να είναι δυο επισκέπτες ενός Εβραϊκού Μουσείου γιατί επρόκειτο για μια εκδήλωση της Αμερικανικής Εβραϊκής Επιτροπής. Και αυτό δείχνει ότι η ρητορική μίσους πάρα πολύ εύκολα μπορεί να καταλήξει σε άσκηση βίας και σε δολοφονίες. Θα ήθελα εδώ να επισημάνω – γιατί τώρα μόλις μου ήρθε μια φωτογραφία – στο Εβραϊκό Νεκροταφείο του Βόλου έχουν σχηματιστεί συνθήματα “Free Palestine. Death to Zionists”.
Θ.Σ.: Αυτό πότε έγινε; Τώρα; Είναι καινούργιο;
Β.Ε.: Προ ολίγων λεπτών. Θα ήθελα λοιπόν με την ευκαιρία αυτή να επισημάνω ότι θα πρέπει να είμαστε όλοι εξαιρετικά προσεχτικοί στην δαιμονοποίηση, στην απονομιμοποίηση και στην απόλυτη περιγραφή μιας κατάστασης η οποία είναι εξαιρετικά περίπλοκη , και πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεχτικοί έτσι ώστε να μην δώσουμε νέο αίμα στην αιματοχυσία. Και στην περιοχή της Γάζας και εκτός Γάζας.
Θ.Σ.: Προφανώς αυτό είναι το ζητούμενο. Διερωτάται κανείς εάν αυτή η δολοφονία είναι ο προάγγελος κάποιων κακών εξελίξεων, δηλαδή ποια θα είναι η επόμενη ημέρα; αν θα έχουμε μια κλιμάκωση με χτυπήματα σε Εβραϊκούς στόχους της Δύσης ή σε Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες; Δεν ξέρω εάν θέλεις να το απαντήσεις αυτό.
Β.Ε.: Θέλω να ελπίζω πως όχι. Θέλω να ελπίζω ότι θα επικρατήσει η σωφροσύνη και τελικά η κοινωνίες, οι δημοκρατικές κοινωνίες, θα προστατέψουν τους πολίτες της Ευρώπης και της Αμερικής οι οποίοι έχουν διαφορετικό θρήσκευμα. Αντιλαμβάνομαι πλήρως ποια είναι η κατάσταση. Και κανείς δεν είναι ευτυχής με αυτό το οποίο συμβαίνει στην Λωρίδα της Γάζας. Ούτε οι ίδιοι οι Ισραηλινοί.
Θ.Σ.: Πώς λοιπόν θα μπορούσε να εκτονωθεί… Είναι σημαντικό αυτό που λες Βίκτωρα. Να το πεις και μετά να το ρωτήσω.
Β.Ε.: Λέω ότι οι ίδιοι Ισραηλινοί αντιδρούν σε αυτό το οποίο πάει να συμβεί στην Λωρίδα της Γάζας. Αλλά θα πρέπει να έχουμε ολοκληρωμένη την εικόνα και τις πραγματικές της διαστάσεις. Η διατύπωση του υπευθύνου του ΟΗΕ για τον λοιμό ότι εντός 48 ωρών κινδυνεύουν να πεθάνουν από λοιμό 14.000 παιδιά Παλαιστινίων, δεν στέκει και δεν υπάρχει και μάλιστα – γιατί έχω εδώ μπροστά μου την τελευταία έκθεση του IPC, δηλαδή του οργανισμού που ταξινομεί τις φάσεις ασφαλείας τροφίμων – έγινε η επισήμανση ότι 14.100 παιδιά κινδυνεύουν στην Λωρίδα της Γάζας να πεθάνουν από λοιμό εντός ενός χρόνου. Όχι εντός 48 ωρών. Εντός ενός χρόνου. Είναι λιγότερο τραγικό; Όχι είναι η απάντηση. Γιατί; γιατί η ανθρωπιστική βοήθεια σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χρησιμοποιείται – και μάλιστα από το Εβραίικό κράτος – ως ένα εργαλείο προώθησης στρατηγικής ή πολιτικής σκοπιμότητας. Και γι’ αυτό άλλωστε από χθές ήδη ξεκίνησαν 100 και πλέον φορτηγά για βοήθεια…
Θ.Σ.: Έχουν περάσει έτσι; Βρίσκονται στην περιοχή της Γάζας έτσι;
Β.Ε.: Έχουν περάσει ναι. Και αναμένεται αύξηση των καραβανιών αυτών με την συμμετοχή Αμερικανικών αποστολών που αναμένονται να ενισχύσουν την βοήθεια και να απαλύνουν τον πόνο αυτό.
Θ.Σ.: Το ένα είναι αυτό Βίκτωρα. Το άλλο είναι πώς η κρίση θα μπορούσε να εκτονωθεί; Εάν βλέπεις φως στην άκρη του τούνελ, ο κ. Νετανιάχου δήλωσε ότι θέλει να κατακτήσει όλη την Γάζα, ότι ο στόχος είναι ο ολοκληρωτικός έλεγχος της Γάζας. Από την άλλη καινούργια δήλωση του κ. Νετανιάχου «είμαι έτοιμος να συζητήσω προσωρινή εκεχειρία με την προϋπόθεση να απελευθερωθούν οι όμηροι». Τι βλέπεις ότι θα συμβεί;
Β.Ε.: Καταρχήν, να επισημάνουμε το εξής: η απελευθέρωση των 58 ομήρων είναι κομβικής σημασίας για την επόμενη ημέρα. Είναι κομβικής σημασίας γιατί σήμερα και μέσα στο Ισραήλ, οι Ισραηλινοί διαδηλώνουν εναντίον της Κυβέρνησης γιατί; γιατί θεωρούν ότι η Κυβέρνηση έχει προτεραιοποιήσει την απόλυτη εξάρθρωση της Χαμάς και έχει βάλει σε δεύτερη μοίρα τους ομήρους. Είναι όμως σε κάθε περίπτωση κομβικής σημασίας η απελευθέρωση των ομήρων προκειμένου να σταματήσει αυτός ο πόλεμος γιατί; γιατί ο Νετανιάχου και η Κυβέρνησή του δεν θα έχουν μετά έρεισμα προκειμένου να συνεχίσουν τις πολεμικές επιχειρήσεις. Ένα ακόμα σημείο είναι η επόμενη ημέρα. Η επόμενη ημέρα παρά αυτά τα οποία διακηρύσσει ο Νετανιάχου – όμηρος των ακροδεξιών Υπουργών του – έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία να δούμε τι ακριβώς και πώς ακριβώς προδιαγράφουν οι Ισραηλινές στρατιωτικές υπηρεσίες την επόμενη ημέρα στην Γάζα. Ο στρατός έχει διακηρύξει με κάθε δυνατό τρόπο ότι η κατάληψη και ο έλεγχος, ο στρατιωτικός έλεγχος της Λωρίδας της Γάζας δεν εξυπηρετεί τα στρατηγικά συμφέροντα του Ισραήλ, άλλωστε αυτός ήταν και ο λόγος που αποχώρησε το Ισραήλ το 2005 από την Γάζα.
Θ.Σ.: Άρα Βίκτωρα;
Β.Ε.: Άρα, εκείνο το οποίο πρέπει να διασφαλίσει και διασφαλίζει ο στρατός είναι να μην επανέλθει η Χαμάς στην εξουσία, στην διοίκηση της Λωρίδας της Γάζας. Πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό; αυτό μπορεί να επιτευχθεί πρώτον: με την εξόντωση ή το εναλλακτικό σενάριο που έχουν δώσει οι Ισραηλινοί είναι να εξοριστούν, να φύγουν με δική τους θέληση εκτός Λωρίδας της Γάζας και ας πάνε οπουδήποτε θέλουν. Η Χαμάς όμως, μετά την 7η Οκτωβρίου – γιατί συνεχίζουμε να ξεχνάμε τί συνέβη την 7η Οκτωβρίου – η Χαμάς δεν μπορεί και δεν θα επιτραπεί – και αυτό είναι μια γενική απαίτηση απ’ όλη την Ισραηλινή κοινωνία – δεν μπορεί και δεν θα της επιτραπεί να συμμετέχει στην επόμενη ημέρα στην διοίκηση της Λωρίδας της Γάζας.
Θ.Σ.: Το ζήτημα είναι μπορεί να λειτουργήσει η Γάζα όταν ένα τεράστιο τμήμα του πληθυσμού της έχει εκτοπιστεί;
Β.Ε.: Αυτό ακριβώς θέλω να πω Θάνο. Ότι αυτά που ακούμε περί εκτοπισμού πληθυσμών εκτός Λωρίδας της Γάζας, αυτά που ακούμε περί εθνοκάθαρσης, αυτά που ακούμε περί μεταφοράς ή περί μετατροπής της Γάζας σε ριβιέρα, είναι κατά την ταπεινή μου άποψη κενές συνθηματολογίες.
Θ.Σ.: Άρα δεν ισχύουν αυτά.
Β.Ε.: Στο πεδίο δεν ισχύουν.
Θ.Σ.: Δεν θα μπορούσαμε να το φανταστούμε αυτό. Δηλαδή 2.000.000 να εκτοπίζονται και αλήθεια να πάνε πού; και να κάνουν τί;
Β.Ε.: Ακριβώς. Γι’ αυτό λέω ότι ο προγραμματισμός - ή τουλάχιστον αυτά που έχουν δημοσιευθεί – είναι ο διαχωρισμός της Λωρίδας της Γάζας σε τρία τμήματα: στο νότιο, το κεντρικό και στο βόρειο τμήμα. Το βόρειο τμήμα θα ελέγχεται από τους Ισραηλινούς, το κεντρικό τμήμα όπου θα ελέγχεται από την κεντρική διοίκηση στην οποία θα μετέχουν η Παλαιστινιακή Αρχή και τα Αραβικά κράτη και στο νότιο τμήμα το οποίο θα έχει τον έλεγχο η Αίγυπτος, όπως τον είχε άλλωστε. Και πριν από την 7η Οκτωβρίου 2023, το νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας τον έλεγχο τον είχε η Αίγυπτος. Η δίοδος της Φιλαδέλφειας ήταν στα χέρια της Αιγύπτου. Και εκεί υπάρχει ένα θέμα: οι Ισραηλινοί είναι έτοιμοι να φύγουν από αυτό το τμήμα υπό την προϋπόθεση ότι θα απελευθερωθούν οι όμηροι.
Θ.Σ.: Μιλάμε για μια τριχοτόμηση της Γάζας.
Β.Ε.: Μια τριχοτόμηση της Λωρίδας της Γάζας, αυτό είναι εάν θέλεις το σχέδιο που έχει επεξεργαστεί ο Ισραηλινός στρατός, όλα τα άλλα -επαναλαμβάνω κατά την ταπεινή μου άποψη – είναι πολιτικολογίες που δεν μπορούν να εφαρμοστούν στο πεδίο.
Θ.Σ.: Γενικά είναι μια πάρα πολύ δύσκολη εξίσωση Βίκτωρα με θύματα και άμαχο πληθυσμό.
Β.Ε.: Εκείνο που θέλω να επισημάνω -εάν μου επιτρέπεις Θάνο - είναι ότι για κάθε αθώο Παλαιστίνιο που πέφτει θύμα των Ισραηλινών βομβαρδισμών, να έχουμε όλοι στο νου μας ότι είναι θλιβερό για κάθε Ισραηλινό πολίτη και δεν υπάρχει εάν θέλεις κάποια πολιτική σκοπιμότητα εκ μέρους των Ισραηλινών στρατιωτών έτσι ώστε να στοχοποιήσουν αθώους Παλαιστινίους. Οι αθώοι Παλαιστίνιοι δυστυχώς εξακολουθούν να πέφτουν θύματα της θηριωδίας της ίδιας της Χαμάς η οποία προσπαθεί να επιβάλλει το καθεστώς της στην Λωρίδα της Γάζας.
Θ.Σ.: Βίκτωρα, σε ευχαριστούμε πολύ. Να είσαι καλά, καλή δύναμη. Ήταν κοντά μας ο κ. Βίκτωρ Ελιέζερ, δημοσιογράφος, πολιτικός αναλυτής. Δύσκολη η εξίσωση, δύσκολο το σταυρόλεξο και ακόμα πιο δύσκολο το κάνει το γεγονός ότι καθημερινά χάνεται κόσμος, χάνονται παιδιά, πληθυσμός, άμαχοι. Θα δούμε πώς θα εξελιχθεί όλο αυτό.