- Λεπτομέρειες
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 22.12.2021, του Σταύρου Τζίμα
Σκυμμένος επί πέντε ημέρες, το 2010, πάνω από ένα τραπέζι, ο Πολ Χάγουελ μελετούσε έγγραφα, στη βιβλιοθήκη του ρωσικού υπουργείου Άμυνας στη Μόσχα. Ο αρχειοθέτης τού έφερνε από το υπόγειο κούτες και φακέλους κι εκείνος ανέσυρε χαρτιά τα οποία διάβαζε και αξιολογούσε. Εβραίος της Θεσσαλονίκης, ο Χάγουελ είχε σταλεί από το ελληνικό ΥΠΕΞ, ως ειδήμων, να μελετήσει το περιεχόμενο των κλεμμένων (1943) από τους Γερμανούς αρχείων της Ισραηλιτικής Κοινότητας, ώστε να αποκτήσει η Αθήνα, που διεκδικούσε την επιστροφή τους, μια εικόνα για το περιεχόμενό τους.
Τι περιέχουν, λοιπόν, τα πολυσυζητημένα αυτά αρχεία για την επιστροφή των οποίων η ελληνική πλευρά έχει αποδυθεί από τη δεκαετία του ’90, οπότε έγινε γνωστή η μεταπολεμική «κρύπτη» τους, σε ατέρμονη διαπραγμάτευση με τη Μόσχα, η οποία ελπίζεται ότι θα ευοδωθεί μετά και την επίσημη διαβεβαίωση του Βλαντιμίρ Πούτιν προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη, στην πρόσφατη συνάντησή τους στο Σότσι;
Περισσότερα: ΕΒΡΑΪΚΑ ΑΡΧΕΙΑ: Η ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΣΧΑ
- Λεπτομέρειες
Του Κώστα Βούλγαρη
Γεννημένος το 1938 στα Χανιά, ο Ιωσήφ Βεντούρα είναι ένας από τους ελάχιστους Εβραίους της Κρήτης που διέφυγε την “επιχείρηση σκούπα”, κατά την οποία οι σχεδόν 300 ομόθρησκοί του που κατοικούσαν στο νησί τον Ιούνιο του 1944 συνελήφθησαν και επιβιβάστηκαν στο ατμόπλοιο “Ταναΐς”, με προορισμό τον Πειραιά και τελική κατάληξη των “επιβατών” κάποιο από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, το οποίο όμως ατμόπλοιο βυθίστηκε αύτανδρο στα νερά του Αιγαίου, ανοιχτά της Σαντορίνης.
Ογδόντα οκτώ από τα θύματα είναι παιδιά, αρκετά από τα οποία συνομήλικοι και φίλοι του Βεντούρα.
Με την ποιητική ελεγειακή σύνθεση Ταναΐς εμφανίζεται ο Βεντούρα στην ποίηση, όμως όχι στα χρόνια της δεκαετίας του 1960, όπως θα ανέμενε η βιολογική γραμματολογική γενεαλόγηση, αλλά στην αρχή του επόμενου αιώνα, το 2001: Μα πού λοιπόν οδηγεί η σύσπαση της μνήμης; Το πρόβλημα βεβαίως δεν είναι γραμματολογικό, μα άλλης τάξης, βαθύτατα οντολογικό: Ήταν πρόβλημα γενεών. Ακριβώς αυτή τη διαστολή του χρόνου εκφράζει η ποιητική εμφάνιση του Βεντούρα στα εξήντα τρία του χρόνια, μια εμφάνιση όχι άπαξ αλλά με συνέχεια αρκετές ποιητικές συλλογές, καθώς και μεταφράσεις.
Περισσότερα: ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ «ΤΑΝΑΪΣ» ΤΟΥ ΙΩΣΗΦ ΒΕΝΤΟΥΡΑ
- Λεπτομέρειες
Η εξόντωση του συνόλου σχεδόν της εύρωστης, πολυπληθούς εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης, η οποία έφτασε στο 96% του συνόλου της (πάνω από 45.000 ψυχές), υπήρξε μια από τις μελανότερες σελίδες της ναζιστικής κατοχής όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά πανευρωπαϊκά. Υπήρξε, επιπλέον, μια γενοκτονία που επί δεκαετίες βρισκόταν στο περιθώριο του επίσημου αφηγήματος, όπως γενικότερα η μοίρα των Ελλήνων Εβραίων στον Β’ Παγκόσμιο.
Η περίπτωση της Θεσσαλονίκης ξεχωρίζει, εντούτοις: ήταν η μόνη μεγάλη πόλη στη Γηραιά Ήπειρο όπου οι Εβραίοι, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν μαζικά εκεί από τον 14ο αιώνα και μετά, αποτελούσαν προπολεμικά την πλειοψηφία των κατοίκων, ήταν δηλαδή μια πόλη κατά βάση εβραϊκή, γι’ αυτό και ήταν επίσης γνωστή ως «Madred’ Israel», «Μάνα του Ισραήλ». Ήταν, επιπλέον, μια από εκείνες τις πόλεις, οι προύχοντες της οποίας, ανάμεσά τους οι δύο κατοχικοί δήμαρχοι, δεν έκαναν σχεδόν τίποτε για να αποσοβήσουν ή έστω να περιορίσουν το κακό.
- Λεπτομέρειες
Με αφορμή το θέμα της επιστροφής των προπολεμικών εβραϊκών αρχείων από τη Ρωσία, ο Γ.Γ. του ΚΙΣΕ Βίκτωρ Ισ. Ελιέζερ φιλοξενήθηκε στους ραδιοφωνικούς σταθμούς Αθήνα 9.84, στις 14.12.2021, στην εκπομπή «Ο γύρος του κόσμου σε μία ώρα», της Αλεξάνδρας Βουδούρη και της Αθηνάς Κορλίρα και RealFM 97.8, στις 15.12.2021, στην εκπομπή των Γ. Ψάλτη και Π. Χατζηδημητρίου.
Κεντρικό θέμα των συζητήσεων ήταν η σημασία της επιστροφής των εβραϊκών Αρχείων από τη Ρωσία. Ο κ. Βίκτωρ Ισ. Ελιέζερ μίλησε για το πότε και γιατί χάθηκαν, καθώς και για ποιο λόγο δεν έχουν επιστραφεί ακόμα στην Ελλάδα. Αναφέρθηκε επίσης στις επίμονες διπλωματικές προσπάθειες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια για την επιστροφή τους, και τόνισε ότι τα Αρχεία αυτά αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της χώρας.
Ακούστε ΕΔΩ τη συνέντευξη στον Αθήνα 9.84 (από το 29.30’ έως το 41.20’) & ΕΔΩ στον Real FM 97.8 (από το 12.55’ έως το 19.28’).
- Λεπτομέρειες
.jpg)
Στο βιβλίο σας αφηγείστε την ιστορία της οικογένειάς σας, κυρίως του πατέρα σας, που ήταν ένας επιζών του Άουσβιτς. Γιατί έπρεπε να γραφτεί αυτή η ιστορία και γιατί τώρα;
Είναι μεν η ιστορία της οικογένειάς μου πλαισιωμένη με μυθοπλαστικά στοιχεία, αλλά στην ουσία καλύπτει τις ιστορίες πολλών Εβραίων που επέστρεψαν από τα στρατόπεδα. Οι άνθρωποι της πρώτης γενιάς, οι επιζήσαντες δηλαδή, μιλούσαν, αν μιλούσαν, γι' αυτά που πέρασαν στα στρατόπεδα, αλλά όχι για το τι συνέβη μετά την επάνοδο. Το βιβλίο αυτό είναι το πρώτο στην Ελλάδα που ασχολείται με το θέμα αυτό. Το μετά είναι σημαντικό, ίσως όχι εξίσου, αλλά πρέπει να ειπωθεί. Γιατί τώρα; Όπως είπε ο σοφός Χιλέλ «αν όχι τώρα, πότε;» και με τον ίδιο τίτλο έγραψε νουβέλα ο Πρίμο Λέβι. Αν αυτό το κομμάτι δεν γραφεί τώρα από τους απογόνους της 2ης γενιάς, τότε κινδυνεύει να χαθεί.
- Η ΡΩΜΑΝΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΕ ΜΙΚΡΟΓΡΑΦΙΑ
- ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΚΙΣΕ ΣΤΟ ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΕΒΡΑΪΚΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΣΙΑ
- ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΕΒΡΑΪΚΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΣΙΑ
- ΔΗΛΩΣΗ ΠΡΕΣΒΗ ΙΣΡΑΗΛ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΕΒΡΑΪΚΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: «ΝΙΚΗ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ»