Λεπτομέρειες

Δημιουργήθηκε : 07 Δεκεμβρίου 2017

του ΛΕΟΝ ΣΑΛΤΙΕΛ*

Πριν από εβδομήντα πέντε χρόνια σαν σήμερα, κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής της χώρας, ξεκίνησε η καταστροφή του ιστορικού εβραϊκού νεκροταφείου της Θεσσαλονίκης. Το νεκροταφείο είχε ιδρυθεί στην αρχαιότητα, και παραμονές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου περιλάμβανε περί τους 500.000 τάφους σε μια έκταση 350 στρεμμάτων κοντά στο κέντρο της πόλης. Μέσα σε μερικές εβδομάδες, «η τεράστια νεκρόπολις … εμφανίζει τότε το θέαμα μιας πόλεως που βομβαρδίσθηκε σφοδρά ή που καταστράφηκε από έκρηξιν ηφαιστείου». Σύμφωνα με μια έκθεση του Αμερικανού προξένου στην Κωνσταντινούπολη, «πρόσφατα θαμμένοι νεκροί ρίχθηκαν στα σκυλιά». 

Η πράξη αυτή δεν ήταν μια καθαρά γερμανική πρωτοβουλία. Αλλωστε, μπορεί κανείς να δει μέχρι και σήμερα εβραϊκά νεκροταφεία στο κέντρο του Βερολίνου. Η πρωτοβουλία ήρθε από τις τοπικές αρχές, οι οποίες από καιρό είχαν προσπαθήσει να απομακρύνουν το νεκροταφείο από τη θέση του. «Κι έπρεπε να έρθει η καταραμένη τούτη γερμανική κατοχή, όπου, με τη συνέργεια μιας ειρωνικής μοίρας, βρήκε τη δραματική του λύση τούτο το παλιό άλυτο πρόβλημα της Θεσσαλονίκης», σύμφωνα με τα λόγια του Θεσσαλονικιού διανοουμένου Γεώργιου Βαφόπουλου. Στη θέση του σήμερα είναι χτισμένο το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Η καταστροφή ήταν μεγάλο τραύμα για την εβραϊκή κοινότητα. Αφαίρεσε τις συμβολικές ρίζες των Εβραίων κατοίκων από τη γενέτειρά τους. Οι ίδιοι υπήρξαν αυτόπτες μάρτυρες του ιερόσυλου γεγονότος της καταστροφής των τάφων των προγόνων τους. Τέλος, αυτή η καταστροφή θεμελίωσε τη σύμπτωση των συμφερόντων μεταξύ των γερμανικών και των τοπικών αρχών, στον βαθμό που χαρακτηρίστηκε ως «προάγγελος της γενικής μετ’ ολίγον καταστροφής ολοκλήρου της Ισραηλιτικής Κοινότητος Θεσσαλονίκης, του πολυπληθεστέρου κέντρου του Εβραϊσμού της Ανατολής». Πράγματι, μετά από λίγους μήνες ξεκίνησε η μεταφορά της συντριπτικής πλειοψηφίας του εβραϊκού πληθυσμού της πόλης, περί των 46.000 ψυχών, στο στρατόπεδο εξόντωσης του Αουσβιτς-Μπιρκενάου.

Περισσότερα: ΤΑ «ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΑ» ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Λεπτομέρειες

Δημιουργήθηκε : 13 Νοεμβρίου 2017

Του Βίκτωρα Ισαάκ Ελιέζερ

«Ο Μεναχέμ Σιμαντώβ, ως πρόξενος του Ιταλικού κράτους στις Σέρρες, ανεβασμένος σε ένα παράθυρο του Προξενείου, παρακαλούσε τους στρατιώτες να χαρίσουν τη ζωή στους συμπολίτες του και όταν οι παρακλήσεις του έπεσαν στο κενό, χρησιμοποίησε την ατομική του περιουσία προκειμένου να σώσει τη ζωή των συμπατριωτών του…».

Ήταν ένα πρωινό του Ιουνίου όταν κτύπησε το τηλέφωνο μου και στην άλλη γραμμή άκουσα μια ευγενική φωνή μιας κυρίας:

-«Θέλω να σου μιλήσω για τους Εβραίους των Σερρών και την ιστορία της οικογένειας μου», μου λέει και κατά κάποιο τρόπο με αιφνιδιάζει γιατί η αλήθεια είναι ότι δεν πίστευα ότι υπάρχει εν ζωή Εβραίος από τις Σέρρες. 
-«Δεν ήξερα», της απαντώ, «ότι είστε από τις Σέρρες, βεβαίως και με ενδιαφέρει η ιστορία σας».

Περισσότερα: ΜΕΝΑΧΕΜ ΣΙΜΑΝΤΩΒ: ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΔΙΑΣΩΣΗΣ 600 ΣΕΡΡΑΙΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ

Λεπτομέρειες

Δημιουργήθηκε : 03 Οκτωβρίου 2017

Την 1^η Οκτωβρίου 2017, δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Καθημερινή" άρθρο με τίτλο "Γνωρίστε τους Εβραίους εκ των ένδον με το «Σσουλχάν Αρούχ»" του Μιχάλη Κατσίγερα, για το νέο βιβλίο του ραββίνου Ισαάκ Μιζάν.  

Το νέο έργο του σοφολογιώτατου ραββίνου Ισαάκ Μιζάν «Σσουλχάν Αρούχ», δηλαδή «Στρωμένο τραπέζι», αποτελεί καθοριστική συμβολή στην ελληνοεβραϊκή θρησκειολογική γραμματεία. Πρόκειται για οδηγίες εφαρμογής του νόμου σύμφωνα με τη σεφαραδίτικη παράδοση, προϊόν της σοφίας την οποία απέκτησε και καλλιέργησε κατά τη διακονία του ως ραββίνου Αθηνών για 44 χρόνια (από το 1971) και για έξι χρόνια στη γενέθλια Λάρισα.

Ο Ισαάκ Μιζάν, ένας καλός και συνετός άνθρωπος, Ελληνας Εβραίος σεφαραδίτης, με την οικογένειά του ριζωμένη στην Ελλάδα από την προ Χριστού εποχή, παρούσα σε αγώνες του έθνους, επιχειρεί με επιτυχία ένα τιτάνιο έργο. Εχοντας πίσω του λαμπρές σπουδές στη Γαλλία, στην Ελβετία και στο Ισραήλ, είχε μαζί με την πλούσια εμπειρία του όλες τις δυνατότητες για να δώσει στο ελληνόφωνο κοινό πρόσβαση σε ένα χρηστικό και λειτουργικό βιβλίο. Αλήθεια, πόσοι από μας χριστιανοί δεν αναρωτηθήκαμε τι πιστεύουν, πώς λατρεύουν τον Θεό οι Εβραίοι, ποια είναι τα έθιμά τους στην καθημερινή τους πρακτική ζωή;

Γοητευτικές απαντήσεις

Διαβάζοντας το εκ 550 σελίδων πόνημα του ραββίνου Μιζάν, ο Ελληνας αναγνώστης όχι μόνο παίρνει σαφείς, γοητευτικές και εν πολλοίς απολαυστικές απαντήσεις σε θρησκειολογικά θέματα –με έμφαση π.χ. στην αθανασία της ψυχής–, αλλά και σε θέματα σχετικά «πιο πεζά», που έχουν την ισχυρή συμβολική σημασία τους στον καθημερινό βίο των Εβραίων συμπολιτών μας. Ο ραββίνος Ισαάκ Μιζάν επέλεξε ως έγκυρο «όχημα» επαφής των αναγνωστών του με το αντικείμενό του, το Σσουλχάν Αρούχ, τον κώδικα του εβραϊκού νόμου (Αλαχά), τον πλέον διαδεδομένο παγκοσμίως ερμηνευτικό οδηγό των νόμων της εβραϊκής θρησκείας. Ο κώδικας αυτός, μαζί με τα επεξηγηματικά σχόλια που περιλαμβάνει, αποτελεί την πληρέστερη συλλογή εβραϊκών κανόνων που γράφτηκε ποτέ.

Περισσότερα: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ "ΣΣΟΥΛΧΑΝ ΑΡΟΥΧ" του ραββίνου Ισαάκ Μιζάν

Λεπτομέρειες

Δημιουργήθηκε : 20 Ιουνίου 2017

Το μνημόσυνο  των σλοσίμ για τον αείμνηστο Νίκο Σταυρουλάκη τελείται σήμερα 20.6.2017, στις 7 μ.μ., στη Συναγωγή Ετζ Χαγίμ των Χανίων.

Το μνημόσυνο θα μεταδοθεί σε live streaming. Μπορείτε να το παρακολουθήσετε εδώ ή μέσω του ιστότοπου της Συναγωγής σε αυτόν τον σύνδεσμο.

Το περιοδικό του ΚΙΣΕ «ΧΡΟΝΙΚΑ» αποχαιρετά τον Νίκο Σταυρουλάκη με το ΑΦΙΕΡΩΜΑ του τεύχους 247 (Ιαν.-Ιουν. 2017) στο έργο του για την Αναστήλωση της Συναγωγής Χανίων.  Διαβάστε το ΕΔΩ.

Από το εισαγωγικό κείμενο του Αφιερώματος:

Με αφορμή τα 20 χρόνια από την έναρξη των εργασιών αναστήλωσης της Συναγωγής Χανίων και την επιτυχημένη πορεία της μέχρι σήμερα ως πυρήνα πολιτισμού, το προσωπικό της Συναγωγής δημιούργησε μια ενδιαφέρουσα έκθεση αφιερωμένη στην ιστορία της Συναγωγής, την ανακαίνισή της και στον διευθυντή της Νίκο Σταυρουλάκη, εμπνευστή, υποκινητή, πρωτεργάτη και ακούραστο εργάτη της Ετζ Χαγίμ.

Ο Νίκος Σταυρουλάκης απεβίωσε όταν το τεύχος αυτό ήταν υπό έκδοση. Έφυγε από τη ζωή στα αγαπημένα του Χανιά, στις 19.5.2017, σε ηλικία 88 ετών.

Το παρακάτω αφιέρωμα, βασισμένο στο υλικό της έκθεσης της Ετζ Χαγίμ και σε κείμενα του ίδιου του Νίκου Σταυρουλάκη, παρουσιάζει το χρονικό αναστήλωσης της Συναγωγής και τη σημερινή της οντότητα. Παράλληλα αποτελεί φόρο τιμής στον αείμνηστο Νίκο Σταυρουλάκη και στο πολύτιμο έργο του.  

Το έργο της αναστήλωσης της Συναγωγής Ετζ Χαγίμ -που ξεκίνησε το 1996 και ολοκληρώθηκε το  1999- υποστηρίχθηκε από το ΚΙΣΕ, ωστόσο, ήταν η δέσμευση και η αφοσίωση του Νίκου Σταυρουλάκη που της έδωσαν ζωή αλλά και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα που την καθιστά μοναδικό παγκόσμιο παράδειγμα εβραϊκού μνημείου και τόπου προσευχής με τόσο έντονη δραστηριότητα λειτουργώντας σε μια πόλη χωρίς εβραϊκή κοινότητα. Σήμερα, μετά από μια εικοσαετία, η Συναγωγή έχει ενσαρκώσει το όραμα του εμπνευστή της: Η Ετζ Χαγίμ να μην είναι μόνον ένα απορφανισμένο μνημείο, να μην θρηνεί τα χαμένα μέλη της μόνο μέσα από μνημόσυνα, αλλά να δημιουργήσει μια νέα, δική της κοινότητα, έναν κύκλο δυναμικών φίλων που να μοιράζονται τις κοινές αξίες του αλληλοσεβασμού και της συμφιλίωσης μέσω της προαγωγής του πολιτισμού.

Περισσότερα: ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΚΗ – ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΩΝ «ΧΡΟΝΙΚΩΝ»